Middelen tot bewaring van recht (conservatoir beslag)(Titel 4, Boek 3 Rv.)
Inleiding middelen tot bewaring van recht (conservatoir beslag)
Een schuldeiser kan ook al voordat deze een vonnis heeft gekregen beslag laten leggen, om te voorkomen dat de bezittingen of het geld weg zijn voordat er een vonnis ligt. Want een procedure kan lang duren. Als het snel gaat, al gauw een jaar. Een dergelijk beslag heet “conservatoir” oftewel “bewarend” beslag. Daarmee worden bezittingen van de wederpartij (zoals roerende zaken, een huis, maar ook vorderingen) als het ware bevroren, zodat die niet weggesluisd kunnen worden (“aan verhaal onttrokken”).
Het conservatoir beslag wordt door een deurwaarder gelegd. De schuldeiser moet via een advocaat een verzoek tot het mogen leggen van conservatoir beslag indienen. Zo’n beslag is een voorlopige maatregel (een “voorziening”) in afwachting van het vonnis.
In Boek 3, titel 4 (art. 700 t/m 770c Rv.) vinden we de wettelijke regels over het treffen van maatregelen voordat er een vonnis verkregen is.
Waarheidsplicht
De algemene regels inzake procedures – zoals onder andere de waarheidsplicht van art. 21 Rv. – zijn ook hier van kracht. Zie in dit verband ook de pagina Algemene beginselen procedures en Rb. Midden Nederland 2019 (Tribus/TAM Europe).
Ook de beslagsyllabus (zie hieronder) wijst erop dat krachtens vaste jurisprudentie de waarheidsplicht ook hier geldt – en des te sterker gezien de gevolgen van een beslag en het feit dat de verweerder niet wordt gehoord voor het verlenen van verlof. Anders gezegd: de behandeling vindt “ex parte” plaats. Feitelijk vindt er geen zitting plaats, maar beoordeelt de Voorzieningenrechter het verzoek en faxt de beslissing dezelfde dag terug aan de verzoeker.
NB De links naar de wettekst worden voortaan gemaakt naar niet-digitaal, maar het kan zijn dat er nog links voorkomen naar digitaal. Let dus op naar welke je wordt verwezen.
Beslagsyllabus
Een belangrijke leidraad als je beslag wilt leggen is ook de Beslagsyllabus. Deze bevat de beleidsregels van de Voorzieningenrechters bij de beoordeling van beslagrekesten. Voor advocaten is dit dus een belangrijk document bij het opstellen van beslagrekesten. Daarnaast gelden de algemene beginselen voor procedures ook voor de procedure inzake conservatoir beslag (zie de pagina Algemene beginselen procedures). De waarheidsplicht geldt voor het conservatoir beslagrekest des te meer, zoals ook expliciet vermeld op pag. 8 van de Beslagsyllabus.
Inhoud van Titel 4, Boek 3 Rv.
Titel 4 Boek 3 Rv. omvat 12 Afdelingen:
Afd. 1 – Algemene bepalingen (art. 700 Rv. t/m art. 710a Rv.)
Afd. 2 – Conservatoir beslag in handen van de schuldenaar (art. 711 Rv. t/m art. 713 Rv.)
Afd. 3 – Conservatoir beslag op aandelen op naam en andere effecten (art. 714 Rv. t/m art. 717 Rv.)
Afd. 4 – Conservatoir beslag onder derden (art. 718 Rv. t/m art. 723 Rv.)
Afd. 5 – Conservatoir beslag onder de schuldeiser (art. 724 Rv.)
Afd. 5A – Conservatoir beslag op rechten uit een sommenverzekering (art. 724a Rv.)
Afd. 6 – Conservatoir beslag op onroerende zaken (art. 725 Rv. t/m art. 727 Rv.)
Afd. 6A – Conservatoir beslag op schepen (art. 728 Rv. t/m art. 728b Rv.)
Afd. 6B – Conservatoir beslag op luchtvaartuigen (art. 729 Rv. t/m art. 729e Rv.)
Afd. 7 – Conservatoir tot afgifte van zaken en levering van goederen (art. 730 Rv. t/m art. 764 Rv.)
Afd. 8 – Conservatoir beslag tegen schuldenaren zonder bekende woonplaats in Nederland (art. 765 Rv. t/m art. 767 Rv.)
Afd. 9 – Middelen tot bewaring van recht op goederen der gemeenschap (maritaal beslag) (art. 768 Rv. t/m art. 770c Rv.)
Voor beslag op roerende zaken is er dus geen afzonderlijke regeling. Dit beslag valt onder de algemene bepalingen van Afd. 1.
Algemene regels conservatoir beslag
De algemene regels voor conservatoir beslag staan in Afd. 1, Titel 4 van Boek 3 Rv. (art. 700 Rv. t/m 710a Rv.). Daarna volgen nadere regels voor een aantal specifieke conservatoire beslagen. De algemene regels verwijzen op verschillende plaatsen naar de regeling voor executoriaal beslag (in Boek 1, art. 430 t/m 620 Rv.). Art. 702 Rv. bevat daartoe een schakelbepaling, die bepaalt dat de regels voor executoriaal beslag tot verhaal van een geldvordering overeenkomstig gelden voor iedere soort beslagobject. Tenzij de wet een uitzondering op die hoofdregel geeft.
In het menu aan de rechterzijde van deze pagina staan de pagina’s waarin de algemene regels en de diverse specifieke vormen van conservatoir beslag worden behandeld.
Verlof tot leggen conservatoir beslag
Een beslag grijpt vergaand in op de beschikkingsbevoegdheid van de schuldenaar over diens vermogen. Voordat er beslag gelegd mag worden, moet er dus een rechter naar gekeken hebben. Executoriaal beslag vindt plaats op basis van een vonnis van de rechter. Bij conservatoir beslag is er nog geen vonnis. Daarom moet eerst verlof gevraagd worden (art. 700 lid 1 Rv.). Dit verlof moet bij alle conservatoire beslagen door middel van een verzoekschrift (zie ook: verzoekschriftprocedure) aan de Voorzieningenrechter van de rechtbank worden gevraagd (art. 700 lid 2 Rv.). Tegen de weigering van het gevraagde verlof kan hoger beroep en cassatie worden aangetekend (zie bvb. Koraal Scheepvaartmij NV/Smit & Bolnes BV, NJ 1978, nr. 296).
Overgang van conservatoir naar executoriaal
Wanneer de vordering wordt toegewezen verandert het conservatoir beslag in een executoriaal beslag en kan de schuldeiser zich verhalen op de in beslag genomen eigendommen van de schuldenaar.
De beslagleggende schuldeiser moet dan wel eerst de executoriale titel aan de beslagene betekenen, met bevel tot betaling (art. 704 Rv.). De standaard termijn om te betalen is twee dagen. De beslagen goederen kunnen dan openbaar (op een veiling) verkocht worden, of wanneer het een geldvordering op een derde betreft, bij de derde geïnd worden.
Wanneer beslag is gelegd onder een derde, moet het beslag ook aan deze derde betekend worden. Zie de pagina Conservatoir derdenbeslag.
Rechtspraak
Rb. Midden Nederland 2019 (Tribus/TAM Europe) – het achterhouden van relevante informatie (schending van de waarheidsplicht) in het verzoek om verlof tot beslag op een roerende zaak (zoals i.c. een bus) leidt ertoe, dat het beslag op vordering van de beslagene wordt opgeheven. In dat geval kunnen aan die opheffing geen nadere voorwaarden worden verbonden. Anders zou het schenden van de waarheidsplicht een “spel zonder nieten” worden.
Auteur & Last edit
[MdV, 30-01-2016, laatste bewerking 30-03-2020]
Middelen tot bewaring van recht (conservatoir beslag)(Titel 4, Boek 3 Rv.)
Middelen tot bewaring van recht (conservatoir beslag)(Titel 4, Boek 3 Rv.)
Inleiding middelen tot bewaring van recht (conservatoir beslag)
Een schuldeiser kan ook al voordat deze een vonnis heeft gekregen beslag laten leggen, om te voorkomen dat de bezittingen of het geld weg zijn voordat er een vonnis ligt. Want een procedure kan lang duren. Als het snel gaat, al gauw een jaar. Een dergelijk beslag heet “conservatoir” oftewel “bewarend” beslag. Daarmee worden bezittingen van de wederpartij (zoals roerende zaken, een huis, maar ook vorderingen) als het ware bevroren, zodat die niet weggesluisd kunnen worden (“aan verhaal onttrokken”).
Het conservatoir beslag wordt door een deurwaarder gelegd. De schuldeiser moet via een advocaat een verzoek tot het mogen leggen van conservatoir beslag indienen. Zo’n beslag is een voorlopige maatregel (een “voorziening”) in afwachting van het vonnis.
In Boek 3, titel 4 (art. 700 t/m 770c Rv.) vinden we de wettelijke regels over het treffen van maatregelen voordat er een vonnis verkregen is.
Waarheidsplicht
De algemene regels inzake procedures – zoals onder andere de waarheidsplicht van art. 21 Rv. – zijn ook hier van kracht. Zie in dit verband ook de pagina Algemene beginselen procedures en Rb. Midden Nederland 2019 (Tribus/TAM Europe).
Ook de beslagsyllabus (zie hieronder) wijst erop dat krachtens vaste jurisprudentie de waarheidsplicht ook hier geldt – en des te sterker gezien de gevolgen van een beslag en het feit dat de verweerder niet wordt gehoord voor het verlenen van verlof. Anders gezegd: de behandeling vindt “ex parte” plaats. Feitelijk vindt er geen zitting plaats, maar beoordeelt de Voorzieningenrechter het verzoek en faxt de beslissing dezelfde dag terug aan de verzoeker.
NB De links naar de wettekst worden voortaan gemaakt naar niet-digitaal, maar het kan zijn dat er nog links voorkomen naar digitaal. Let dus op naar welke je wordt verwezen.
Beslagsyllabus
Een belangrijke leidraad als je beslag wilt leggen is ook de Beslagsyllabus. Deze bevat de beleidsregels van de Voorzieningenrechters bij de beoordeling van beslagrekesten. Voor advocaten is dit dus een belangrijk document bij het opstellen van beslagrekesten. Daarnaast gelden de algemene beginselen voor procedures ook voor de procedure inzake conservatoir beslag (zie de pagina Algemene beginselen procedures). De waarheidsplicht geldt voor het conservatoir beslagrekest des te meer, zoals ook expliciet vermeld op pag. 8 van de Beslagsyllabus.
Inhoud van Titel 4, Boek 3 Rv.
Titel 4 Boek 3 Rv. omvat 12 Afdelingen:
Afd. 1 – Algemene bepalingen (art. 700 Rv. t/m art. 710a Rv.)
Afd. 2 – Conservatoir beslag in handen van de schuldenaar (art. 711 Rv. t/m art. 713 Rv.)
Afd. 3 – Conservatoir beslag op aandelen op naam en andere effecten (art. 714 Rv. t/m art. 717 Rv.)
Afd. 4 – Conservatoir beslag onder derden (art. 718 Rv. t/m art. 723 Rv.)
Afd. 5 – Conservatoir beslag onder de schuldeiser (art. 724 Rv.)
Afd. 5A – Conservatoir beslag op rechten uit een sommenverzekering (art. 724a Rv.)
Afd. 6 – Conservatoir beslag op onroerende zaken (art. 725 Rv. t/m art. 727 Rv.)
Afd. 6A – Conservatoir beslag op schepen (art. 728 Rv. t/m art. 728b Rv.)
Afd. 6B – Conservatoir beslag op luchtvaartuigen (art. 729 Rv. t/m art. 729e Rv.)
Afd. 7 – Conservatoir tot afgifte van zaken en levering van goederen (art. 730 Rv. t/m art. 764 Rv.)
Afd. 8 – Conservatoir beslag tegen schuldenaren zonder bekende woonplaats in Nederland (art. 765 Rv. t/m art. 767 Rv.)
Afd. 9 – Middelen tot bewaring van recht op goederen der gemeenschap (maritaal beslag) (art. 768 Rv. t/m art. 770c Rv.)
Voor beslag op roerende zaken is er dus geen afzonderlijke regeling. Dit beslag valt onder de algemene bepalingen van Afd. 1.
Algemene regels conservatoir beslag
De algemene regels voor conservatoir beslag staan in Afd. 1, Titel 4 van Boek 3 Rv. (art. 700 Rv. t/m 710a Rv.). Daarna volgen nadere regels voor een aantal specifieke conservatoire beslagen. De algemene regels verwijzen op verschillende plaatsen naar de regeling voor executoriaal beslag (in Boek 1, art. 430 t/m 620 Rv.). Art. 702 Rv. bevat daartoe een schakelbepaling, die bepaalt dat de regels voor executoriaal beslag tot verhaal van een geldvordering overeenkomstig gelden voor iedere soort beslagobject. Tenzij de wet een uitzondering op die hoofdregel geeft.
In het menu aan de rechterzijde van deze pagina staan de pagina’s waarin de algemene regels en de diverse specifieke vormen van conservatoir beslag worden behandeld.
Verlof tot leggen conservatoir beslag
Een beslag grijpt vergaand in op de beschikkingsbevoegdheid van de schuldenaar over diens vermogen. Voordat er beslag gelegd mag worden, moet er dus een rechter naar gekeken hebben. Executoriaal beslag vindt plaats op basis van een vonnis van de rechter. Bij conservatoir beslag is er nog geen vonnis. Daarom moet eerst verlof gevraagd worden (art. 700 lid 1 Rv.). Dit verlof moet bij alle conservatoire beslagen door middel van een verzoekschrift (zie ook: verzoekschriftprocedure) aan de Voorzieningenrechter van de rechtbank worden gevraagd (art. 700 lid 2 Rv.). Tegen de weigering van het gevraagde verlof kan hoger beroep en cassatie worden aangetekend (zie bvb. Koraal Scheepvaartmij NV/Smit & Bolnes BV, NJ 1978, nr. 296).
Overgang van conservatoir naar executoriaal
Wanneer de vordering wordt toegewezen verandert het conservatoir beslag in een executoriaal beslag en kan de schuldeiser zich verhalen op de in beslag genomen eigendommen van de schuldenaar.
De beslagleggende schuldeiser moet dan wel eerst de executoriale titel aan de beslagene betekenen, met bevel tot betaling (art. 704 Rv.). De standaard termijn om te betalen is twee dagen. De beslagen goederen kunnen dan openbaar (op een veiling) verkocht worden, of wanneer het een geldvordering op een derde betreft, bij de derde geïnd worden.
Wanneer beslag is gelegd onder een derde, moet het beslag ook aan deze derde betekend worden. Zie de pagina Conservatoir derdenbeslag.
Rechtspraak
Rb. Midden Nederland 2019 (Tribus/TAM Europe) – het achterhouden van relevante informatie (schending van de waarheidsplicht) in het verzoek om verlof tot beslag op een roerende zaak (zoals i.c. een bus) leidt ertoe, dat het beslag op vordering van de beslagene wordt opgeheven. In dat geval kunnen aan die opheffing geen nadere voorwaarden worden verbonden. Anders zou het schenden van de waarheidsplicht een “spel zonder nieten” worden.
Auteur & Last edit
[MdV, 30-01-2016, laatste bewerking 30-03-2020]
Middelen tot bewaring van recht (conservatoir beslag)(Titel 4, Boek 3 Rv.)
Zoeken binnen de kennisbank
Lawyrup, jouw gratis kennisbank over burgerlijk (proces)recht!