Conservatoir beslag onder de schuldenaar (Afd. 2, Titel 4, Boek III Rv.)
Inleiding conservatoir beslag onder de schuldenaar
Aan het leggen van conservatoir beslag onder de schuldenaar heeft de wet een drietal bepalingen opgenomen in Afd. 2, Titel 4, Boek III Rv. (art. 711 Rv. tot en met art. 713 Rv.). De kern van deze bepalingen is het vereiste van vrees voor verduistering, dat is opgenomen in art. 711 lid 1 Rv..
De andere bepalingen bevatten enkele uitzonderingen en verwijzen naar de regeling inzake executoriaal beslag: het conservatoir beslag is immers een voorfase en is in beginsel bedoeld om uit te monden in een executoriaal beslag om nakoming van de te vragen executoriale titel af te dwingen, als de gedaagde blijft weigeren dit eigener beweging te doen.
Een belangrijke leidraad als je beslag wilt leggen is ook de Beslagsyllabus (versie aug. 2022). Deze bevat de beleidsregels van de Voorzieningenrechters bij de beoordeling van beslagrekesten. Voor advocaten is dit dus een belangrijk document bij het opstellen van beslagrekesten.
Verlof conservatoir verhaalsbeslag onder de schuldenaar
Voorwaarde voor het verlof om verhaalsbeslag te leggen op roerende zaken wordt slechts verleend, als de schuldeiser aantoont dat er gegronde vrees bestaat voor verduistering door de schuldenaar van zijn goederen (art. 711 lid 1 Rv.). Dit geldt voor niet-registergoederen, en ook voor rechten aan toonder of order.
De gegronde vrees voor verduistering kan ook bestaan voor verduistering door die ander van voor beslag vatbare goederen, die aan een ander dan de schuldenaar toebehoren.
In het beslagrekest moet de vrees voor verduistering worden onderbouwd. De term verduistering in deze bepaling is niet gelijk aan de strafrechtelijke term verduistering.
Geen vrees voor verduistering nodig bij beslagrekest houder wisselbrief etc.
De eis van vrees voor verduistering geldt niet wanneer het verlof wordt verleend aan de houder van een wisselbrief, een orderbiljet of cheque, waarvan de non-betaling door protest of een voor de cheque daarmee gelijk te stellen verklaring is vastgesteld. Het beslag kan dan gelegd worden voor hetgeen deze houder te vorderen heeft van de trekker, de acceptant, de avalist en de endossanten (art. 711 lid 2 Rv.).
Ook art. 701 Rv. mist in dit geval toepassing. Die houdt in dat de Voorzieningenrechter aan het verlof de voorwaarde van zekerheidstelling kan verbinden.
Conservatoir beslag op aandelen en effecten
De bepaling geldt ook voor conservatoir beslag op aandelen en effecten als bedoeld in art. 474bb Rv. (art. 711 lid 3 Rv.). De effecten die in beslag genomen gaan worden moeten in het beslagrekest worden omschreven.
Bij conservatoir verhaalsbeslag onder de schuldenaar gelden ook de bepalingen voor executoriaal beslag op roerende zaken
Op dit beslag zijn ook van toepassing (art. 712 Rv.):
Art. 441 lid 1 Rv. (beslag maximaal tot beloop van de vordering)
art. 442 Rv. (beslag op voertuig via kentekenregister)
art. 443 Rv. (optekening van de beslagen goederen door deurwaarder in proces-verbaal)
art. 444 Rv. (bevoegdheid binnentreden deurwaarder)
art. 445 Rv. (beslag op gereed geld)
art. 447 Rv. (niet voor beslag vatbare goederen)
art. 448 Rv. (uitzondering wel beslag mogelijk op gezelschapsdier)
art. 451 Rv. (aanwijzing persoon om voor oogst landbouw te zorgen)
art. 453a Rv. (vervreemding of verhuring werkt niet tegen beslaglegger)
art. 455a Rv. (beslag op vergoedingen en uitkeringen ter vervanging beslagen roerende zaak)
art. 457 Rv. (hernieuwd beslag)
art. 461d Rv. (procedure bezwaar derde tegen beslaglegging)
Zie voor deze bepalingen nader de pagina Executoriaal beslag roerende zaken.
Conservatoir beslag op rechten aan toonder
Wordt het beslag gelegd op een recht aan toonder of order, dan worden de in artikel 474b bedoelde baten geïnd door de bewaarder van het papier en zijn voorts dat artikel en artikel 474ba van overeenkomstige toepassing (art. 713 Rv.).
Conservatoir beslag op Bitcoin en andere crypto’s
Conservatoir (en uiteindelijk ook executoriaal) beslag op Bitcoin en andere crypto’s is zeker mogelijk. De juridische status van crypto’s is nog niet uitgekristalliseerd, maar beslag is wel mogelijk. De crypto’s worden gehouden via een ‘wallet’ bij een platform. Iedereen kan een wallet (account waarin crypto’s kunnen worden aangehouden) openen bij zo’n platform, zoals Coinbase. Het platform heeft – anders dan een bank bij girale rekeningen – geen toegang tot de crypto’s. Alleen de houder van het account heeft toegang tot de crypto’s via een private key en een public key.
Het beslag moet daarom worden gelegd als beslag onder de schuldenaar, mèt een bevel tot gerechtelijke bewaring (sekwestratie). Zie ook de pagina Gerechtelijke bewaring.
De deurwaarder moet daartoe zelf een account aanmaken bij het platform, en de crypto’s van de beslagene laten overschrijven naar zijn wallet. De deurwaarder wordt zodoende dus de gerechtelijk bewaarder. Hierbij kan de schuldenaar gedwongen worden mee te werken door – op straffe van dwangsommen – deze keys aan de deurwaarder af te geven. Zie in dit verband ook het Molenbeek-arrest (HR 13 september 2013) over de plicht van de beslagene om mee te werken.
Zie over beslag op crypto’s ook het artikel van Van de Langemheen en Wehrmeijer in Bb 2022/3.
Auteur & Last edit
[MdV, 4-01-2020; laatste bewerking 30-07-2023]
Conservatoir beslag onder de schuldenaar (Afd. 2, Titel 4, Boek III Rv.)
Inleiding conservatoir beslag onder de schuldenaar
Aan het leggen van conservatoir beslag onder de schuldenaar heeft de wet een drietal bepalingen opgenomen in Afd. 2, Titel 4, Boek III Rv. (art. 711 Rv. tot en met art. 713 Rv.). De kern van deze bepalingen is het vereiste van vrees voor verduistering, dat is opgenomen in art. 711 lid 1 Rv..
De andere bepalingen bevatten enkele uitzonderingen en verwijzen naar de regeling inzake executoriaal beslag: het conservatoir beslag is immers een voorfase en is in beginsel bedoeld om uit te monden in een executoriaal beslag om nakoming van de te vragen executoriale titel af te dwingen, als de gedaagde blijft weigeren dit eigener beweging te doen.
Een belangrijke leidraad als je beslag wilt leggen is ook de Beslagsyllabus (versie aug. 2022). Deze bevat de beleidsregels van de Voorzieningenrechters bij de beoordeling van beslagrekesten. Voor advocaten is dit dus een belangrijk document bij het opstellen van beslagrekesten.
Verlof conservatoir verhaalsbeslag onder de schuldenaar
Voorwaarde voor het verlof om verhaalsbeslag te leggen op roerende zaken wordt slechts verleend, als de schuldeiser aantoont dat er gegronde vrees bestaat voor verduistering door de schuldenaar van zijn goederen (art. 711 lid 1 Rv.). Dit geldt voor niet-registergoederen, en ook voor rechten aan toonder of order.
De gegronde vrees voor verduistering kan ook bestaan voor verduistering door die ander van voor beslag vatbare goederen, die aan een ander dan de schuldenaar toebehoren.
In het beslagrekest moet de vrees voor verduistering worden onderbouwd. De term verduistering in deze bepaling is niet gelijk aan de strafrechtelijke term verduistering.
Geen vrees voor verduistering nodig bij beslagrekest houder wisselbrief etc.
De eis van vrees voor verduistering geldt niet wanneer het verlof wordt verleend aan de houder van een wisselbrief, een orderbiljet of cheque, waarvan de non-betaling door protest of een voor de cheque daarmee gelijk te stellen verklaring is vastgesteld. Het beslag kan dan gelegd worden voor hetgeen deze houder te vorderen heeft van de trekker, de acceptant, de avalist en de endossanten (art. 711 lid 2 Rv.).
Ook art. 701 Rv. mist in dit geval toepassing. Die houdt in dat de Voorzieningenrechter aan het verlof de voorwaarde van zekerheidstelling kan verbinden.
Conservatoir beslag op aandelen en effecten
De bepaling geldt ook voor conservatoir beslag op aandelen en effecten als bedoeld in art. 474bb Rv. (art. 711 lid 3 Rv.). De effecten die in beslag genomen gaan worden moeten in het beslagrekest worden omschreven.
Bij conservatoir verhaalsbeslag onder de schuldenaar gelden ook de bepalingen voor executoriaal beslag op roerende zaken
Op dit beslag zijn ook van toepassing (art. 712 Rv.):
Art. 441 lid 1 Rv. (beslag maximaal tot beloop van de vordering)
art. 442 Rv. (beslag op voertuig via kentekenregister)
art. 443 Rv. (optekening van de beslagen goederen door deurwaarder in proces-verbaal)
art. 444 Rv. (bevoegdheid binnentreden deurwaarder)
art. 445 Rv. (beslag op gereed geld)
art. 447 Rv. (niet voor beslag vatbare goederen)
art. 448 Rv. (uitzondering wel beslag mogelijk op gezelschapsdier)
art. 451 Rv. (aanwijzing persoon om voor oogst landbouw te zorgen)
art. 453a Rv. (vervreemding of verhuring werkt niet tegen beslaglegger)
art. 455a Rv. (beslag op vergoedingen en uitkeringen ter vervanging beslagen roerende zaak)
art. 457 Rv. (hernieuwd beslag)
art. 461d Rv. (procedure bezwaar derde tegen beslaglegging)
Zie voor deze bepalingen nader de pagina Executoriaal beslag roerende zaken.
Conservatoir beslag op rechten aan toonder
Wordt het beslag gelegd op een recht aan toonder of order, dan worden de in artikel 474b bedoelde baten geïnd door de bewaarder van het papier en zijn voorts dat artikel en artikel 474ba van overeenkomstige toepassing (art. 713 Rv.).
Conservatoir beslag op Bitcoin en andere crypto’s
Conservatoir (en uiteindelijk ook executoriaal) beslag op Bitcoin en andere crypto’s is zeker mogelijk. De juridische status van crypto’s is nog niet uitgekristalliseerd, maar beslag is wel mogelijk. De crypto’s worden gehouden via een ‘wallet’ bij een platform. Iedereen kan een wallet (account waarin crypto’s kunnen worden aangehouden) openen bij zo’n platform, zoals Coinbase. Het platform heeft – anders dan een bank bij girale rekeningen – geen toegang tot de crypto’s. Alleen de houder van het account heeft toegang tot de crypto’s via een private key en een public key.
Het beslag moet daarom worden gelegd als beslag onder de schuldenaar, mèt een bevel tot gerechtelijke bewaring (sekwestratie). Zie ook de pagina Gerechtelijke bewaring.
De deurwaarder moet daartoe zelf een account aanmaken bij het platform, en de crypto’s van de beslagene laten overschrijven naar zijn wallet. De deurwaarder wordt zodoende dus de gerechtelijk bewaarder. Hierbij kan de schuldenaar gedwongen worden mee te werken door – op straffe van dwangsommen – deze keys aan de deurwaarder af te geven. Zie in dit verband ook het Molenbeek-arrest (HR 13 september 2013) over de plicht van de beslagene om mee te werken.
Zie over beslag op crypto’s ook het artikel van Van de Langemheen en Wehrmeijer in Bb 2022/3.
Auteur & Last edit
[MdV, 4-01-2020; laatste bewerking 30-07-2023]
Conservatoir beslag onder de schuldenaar (Afd. 2, Titel 4, Boek III Rv.)
Zoeken binnen de kennisbank
Lawyrup, jouw gratis kennisbank over burgerlijk (proces)recht!