Terugkomen op bindende eindbeslissing na akte niet dienen

In het arrest HR 4 september 2015 (verkoop brasserie) heeft de Hoge Raad zijn licht laten schijnen op de regels die gelden voor het terugkomen op een bindende eindbeslissing (de akte niet dienen).

In dit arrest heeft de Hoge Raad hierover het volgende beslist:

“4.2.2 Volgens vaste rechtspraak is de beslissing tot het verlenen van akte niet-dienen een tussenvonnis of tussenarrest waarbij een bindende eindbeslissing is gegeven. De rechter mag van een dergelijke beslissing in dezelfde instantie in beginsel niet terugkomen.

Gelet op het ingrijpende gevolg van het niet-dienen van grieven in hoger beroep, zal (de rolraadsheer van) het hof evenwel op verzoek van de appellant moeten nagaan of de eisen van een goede procesorde meebrengen dat van die eindbeslissing moet worden teruggekomen.

Dat is bijvoorbeeld het geval indien die beslissing blijkt te berusten op een onjuiste feitelijke of juridische grondslag, en voorts ingeval het op grond van een afweging van de aard van de fout die tot het niet nemen van het betrokken gedingstuk leidde en van alle betrokken belangen en omstandigheden, onaanvaardbaar zou zijn om aan de gegeven beslissing vast te houden en geen gelegenheid te geven tot herstel van de fout.

In zijn beslissing waarbij wordt teruggekomen van het verlenen van akte niet-dienen dient (de rolraadsheer van) het hof nauwkeurig aan te geven op grond van welke bijzondere omstandigheden het onaanvaardbaar is om vast te houden aan de gebondenheid aan de eerdere eindbeslissing.”

Wanneer mag de rechter terugkomen op een bindende eindbeslissing?

Voor het terugkomen op een bindende eindbeslissing heeft de Hoge Raad in dit arrest enkele voorbeelden gegeven van gevallen waarin de eisen van een goede procesorde meebrengen dat van de beslissing moet worden teruggekomen:

– de beslissing blijkt te berusten op een onjuiste feitelijke of juridische grondslag;

– het afwegen van de aard van de fout die tot het niet nemen van grieven leidde en alle betrokken belangen en omstandigheden maken het onaanvaardbaar om vast te houden aan de oorspronkelijke beslissing (het verlenen van akte niet-dienen);

– de beslissing om al dan niet terug te keren op de beslissing tot het geven van akte niet dienen moet ook deugdelijk gemotiveerd worden.

Deze uitspraak wordt behandeld op de pagina Verloop van de dagvaardingsprocedure.

[MdV, 9-06-2023]