Executeur testamentair (Afd. 6, Titel 5, Boek 4 B.W.)
Inleiding executeur testamentair
In Afd. 6 wordt het verschijnsel van de Executeur testamentair geregeld (art. 4:142 B.W. en art. 4:152 B.W.).
Benoeming executeur testamentair bij wilsbeschikking
erflater kan bij uiterste wilsbeschikking een of meer executeurs benoemen. Hij kan aan een executeur de bevoegdheid toekennen een of meer andere executeurs aan zich toe te voegen of in zijn plaats te stellen; hij kan ook beschikken dat wanneer een benoemde executeur komt te ontbreken, de kantonrechter bevoegd is op verzoek van een belanghebbende een vervanger te benoemen (art. 4:142 lid 1 B.W.).
Meerdere executeurs
Zijn er twee of meer executeurs, dan kan, tenzij de erflater anders heeft beschikt, ieder van hen alle werkzaamheden alleen verrichten (art. 4:142 lid 2 B.W.).
Kantonrechter kan geschillen tussen executeurs beslechten
verschil van mening tussen de executeurs beslist op verzoek van een van hen de kantonrechter. Deze kan een verdeling van de werkzaamheden of van het hun toekomende loon vaststellen (art. 4:142 lid 3 B.W.).
Aanvaarding functie van executeur testamentair
Men wordt executeur door aanvaarding van zijn benoeming na het overlijden van de erflater. De kantonrechter kan op verzoek van een belanghebbende een termijn stellen, na afloop waarvan de benoeming niet meer kan worden aanvaard (art. 4:143 lid 1 B.W.).
Onbevoegdheid voor functie executeur testamentair
Handelingsonbekwamen, zij van wie één of meer goederen onder meerderjarigenbewind zijn gesteld, en zij die in staat van faillissement verkeren of ten aanzien van wie de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen van toepassing is verklaard, kunnen niet executeur worden (art. 4:143 lid 2 B.W.). Zie voor het meerderjarigenbewind van Titel 19 Boek 1 B.W. de pagina Meerderjarigenbewind.
Taak executeur testamentair
De executeur testamentair heeft tot taak de goederen der nalatenschap te beheren en de schulden der nalatenschap te voldoen, die tijdens zijn beheer uit die goederen behoren te worden voldaan (art. 4:144 lid 1 B.W.).
Dit behoudens testamentaire lasten die de erflater aan de executeur mocht hebben opgelegd, en voor zover de erflater niet anders heeft beschikt.
De executeur moet dus ook de legitieme portie aan de legitimaris voldoen, aangezien dat een schuld van de nalatenschap is. Zie ook de pagina Algemene bepalingen legitieme portie.
Beloning executeur testamentair
Tenzij bij uiterste wil anders is geregeld, komt de executeur, of als er meer dan een executeur is, hun tezamen, een ten honderd van de waarde van het vermogen van de erflater op diens sterfdag toe (art. 4:144 lid 2 B.W.).
Erfgenamen niet beschikkingsbevoegd gedurende beheer executeur
Als er een executeur benoemd is, die tot taak heeft goederen der nalatenschap te beheren, dan erfgenamen kunnen niet zonder zijn medewerking of machtiging van de kantonrechter over die goederen of hun aandeel daarin beschikken, voordat zijn bevoegdheid tot beheer is geëindigd (art. 4:145 lid 1 B.W.).
Executeur testamentair vertegenwoordigt de nalatenschap in rechte en buiten rechte
De executeur vertegenwoordigt gedurende zijn beheer bij de vervulling van zijn taak de gezamenlijke erfgenamen in en buiten rechte (art. 4:145 lid 2 B.W.).
De executeur treedt daarbij op als privatief vertegenwoordiger van de erfgenamen. Zie Parl. Gesch. Nieuw BW Boek 4, p. 961. Dat betekent dat de erfgenamen niet zelf als zodanig voor de nalatenschap kunnen optreden, ook niet naast de executeur. Aldus ook HR 1 april 2022 (legitieme portie uitgesloten zoon).
Executeur in procedures
Een interessant artikel over de rol van de executeur in procedures is de publicatie van mr. drs. R. van Dijken in het Tijdschrift voor Erfrecht getiteld De procederende executeur.
De verdere bepalingen worden nader uitgewerkt.
Auteur & Last edit
[MdV, 13-01-2022; laatste bewerking 26-09-2023]
Executeur testamentair (Afd. 6, Titel 5, Boek 4 B.W.)
Inleiding executeur testamentair
In Afd. 6 wordt het verschijnsel van de Executeur testamentair geregeld (art. 4:142 B.W. en art. 4:152 B.W.).
Benoeming executeur testamentair bij wilsbeschikking
erflater kan bij uiterste wilsbeschikking een of meer executeurs benoemen. Hij kan aan een executeur de bevoegdheid toekennen een of meer andere executeurs aan zich toe te voegen of in zijn plaats te stellen; hij kan ook beschikken dat wanneer een benoemde executeur komt te ontbreken, de kantonrechter bevoegd is op verzoek van een belanghebbende een vervanger te benoemen (art. 4:142 lid 1 B.W.).
Meerdere executeurs
Zijn er twee of meer executeurs, dan kan, tenzij de erflater anders heeft beschikt, ieder van hen alle werkzaamheden alleen verrichten (art. 4:142 lid 2 B.W.).
Kantonrechter kan geschillen tussen executeurs beslechten
verschil van mening tussen de executeurs beslist op verzoek van een van hen de kantonrechter. Deze kan een verdeling van de werkzaamheden of van het hun toekomende loon vaststellen (art. 4:142 lid 3 B.W.).
Aanvaarding functie van executeur testamentair
Men wordt executeur door aanvaarding van zijn benoeming na het overlijden van de erflater. De kantonrechter kan op verzoek van een belanghebbende een termijn stellen, na afloop waarvan de benoeming niet meer kan worden aanvaard (art. 4:143 lid 1 B.W.).
Onbevoegdheid voor functie executeur testamentair
Handelingsonbekwamen, zij van wie één of meer goederen onder meerderjarigenbewind zijn gesteld, en zij die in staat van faillissement verkeren of ten aanzien van wie de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen van toepassing is verklaard, kunnen niet executeur worden (art. 4:143 lid 2 B.W.). Zie voor het meerderjarigenbewind van Titel 19 Boek 1 B.W. de pagina Meerderjarigenbewind.
Taak executeur testamentair
De executeur testamentair heeft tot taak de goederen der nalatenschap te beheren en de schulden der nalatenschap te voldoen, die tijdens zijn beheer uit die goederen behoren te worden voldaan (art. 4:144 lid 1 B.W.).
Dit behoudens testamentaire lasten die de erflater aan de executeur mocht hebben opgelegd, en voor zover de erflater niet anders heeft beschikt.
De executeur moet dus ook de legitieme portie aan de legitimaris voldoen, aangezien dat een schuld van de nalatenschap is. Zie ook de pagina Algemene bepalingen legitieme portie.
Beloning executeur testamentair
Tenzij bij uiterste wil anders is geregeld, komt de executeur, of als er meer dan een executeur is, hun tezamen, een ten honderd van de waarde van het vermogen van de erflater op diens sterfdag toe (art. 4:144 lid 2 B.W.).
Erfgenamen niet beschikkingsbevoegd gedurende beheer executeur
Als er een executeur benoemd is, die tot taak heeft goederen der nalatenschap te beheren, dan erfgenamen kunnen niet zonder zijn medewerking of machtiging van de kantonrechter over die goederen of hun aandeel daarin beschikken, voordat zijn bevoegdheid tot beheer is geëindigd (art. 4:145 lid 1 B.W.).
Executeur testamentair vertegenwoordigt de nalatenschap in rechte en buiten rechte
De executeur vertegenwoordigt gedurende zijn beheer bij de vervulling van zijn taak de gezamenlijke erfgenamen in en buiten rechte (art. 4:145 lid 2 B.W.).
De executeur treedt daarbij op als privatief vertegenwoordiger van de erfgenamen. Zie Parl. Gesch. Nieuw BW Boek 4, p. 961. Dat betekent dat de erfgenamen niet zelf als zodanig voor de nalatenschap kunnen optreden, ook niet naast de executeur. Aldus ook HR 1 april 2022 (legitieme portie uitgesloten zoon).
Executeur in procedures
Een interessant artikel over de rol van de executeur in procedures is de publicatie van mr. drs. R. van Dijken in het Tijdschrift voor Erfrecht getiteld De procederende executeur.
De verdere bepalingen worden nader uitgewerkt.
Auteur & Last edit
[MdV, 13-01-2022; laatste bewerking 26-09-2023]
Executeur testamentair (Afd. 6, Titel 5, Boek 4 B.W.)
Zoeken binnen de kennisbank
Lawyrup, jouw gratis kennisbank over burgerlijk (proces)recht!