Inleiding huurkoop van teboekstaande binnenschepen

In Afd. 3 van Titel 8 Boek 8 B.W. is de huurkoop van teboekstaande binnenschepen geregeld. Deze afdeling bevat dertien bepalingen (art. 8:800 B.W. tot en met art. 8:812 B.W.).

Definitie scheepshuurkoop binnenschip

Scheepshuurkoop van een in het in artikel 783 genoemde register teboekstaand binnenschip komt tot stand bij een notariële akte.

Hierbij verbindt de koper zich tot betaling van een prijs in termijnen, waarvan twee of meer termijnen verschijnen nadat de verkoper aan de koper het schip ter beschikking heeft gesteld en de verkoper zich verbindt tot eigendomsoverdracht van het binnenschip na algehele betaling van hetgeen door de koper krachtens de overeenkomst is verschuldigd (art. 8:800 B.W.).

Inhoud en vorm scheepshuurkoopovereenkomst

De overeenkomst is alleen geldig als de mensen die een beperkt recht of beslag hebben, en waarvan dit bekend is uit de openbare registers van vóór de dag dat de hypotheek uit art. 8:805 B.W. werd ingeschreven, hier schriftelijk toestemming voor geven (art. 8:800 lid 2 B.W.).

Voor de voorwaarden betreffende de terbeschikkingstelling van het schip kan men verwijzen naar een document dat door de betrokken partijen ondertekend dient te worden (art. 8:800 lid 3 B.W.). Dit document dient aan de akte toegevoegd te worden.

De machtiging om een overeenkomst voor scheepshuurkoop te sluiten moet worden gegeven in een officiële akte (art. 8:800 lid 4 B.W.).

Rechtsgevolg inschrijving huurkoop

De overeenkomst kan geregistreerd worden in het scheepsregister, zoals beschreven in Afd. 2, Titel 1 Boek 3 B.W. (art. 8:801 lid 1 B.W.). Zie ook de pagina Inschrijving registergoederen.

Wanneer een schip waarvoor al een scheepshuurkoopovereenkomst in het scheepsregister is ingeschreven wordt overgedragen aan een nieuwe eigenaar, dan neemt deze nieuwe eigenaar alle rechten en plichten over van de oorspronkelijke scheepshuurverkoper (art. 8:801 lid 2 B.W.). De oorspronkelijke verkoper blijft gebonden aan de overeenkomst, naast de nieuwe eigenaar.

Rechten en verplichtingen die al opeisbaar zijn geworden vóór de overdracht van het eigendom worden niet overgedragen aan de nieuwe eigenaar (art. 8:801 lid 3 B.W.).

Koper en verkoper scheepshuur(ver)koop

In de art. 803 tot en met 812 B.W. van deze wet wordt onder ‘koper’ verstaan de partij die als scheepshuurkoper optreedt en onder ‘verkoper’ de partij die als scheepshuurverkoper fungeert (art. 8:802 B.W.).

Vermelding huurkooptermijnen in de akte van de scheepshuurkoop

Partijen moeten in de akte aangeven welk deel van elke betalingstermijn gebruikt wordt voor de afbetaling van de koopprijs van het schip, welk deel voor het betalen van eventueel verschuldigde rente, en welk deel mogelijk gerelateerd is aan het beschikbaar stellen van het schip (art. 8:803 B.W.).

Beding verhoging koopsom scheepshuurkoop nietig

Elke afspraak die toestaat dat de koopprijs tijdens de contractperiode verhoogd wordt is als ongeldig aan te merken (art. 8:804 B.W.).

Verplichtingen huurverkoper scheepshuurkoop

De verkoper is verplicht (art. 8:805 lid 1 B.W.)

– Het schip ter beschikking van de koper te stellen en te laten;
– De koper te vrijwaren voor de gevolgen van:

* een staat of eigenschap van het schip;
* een op het schip gelegd beslag;
* zijn faillissement of het ten aanzien van hem toepassing verklaren van de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen;
* enige (andere) hem persoonlijk betreffende omstandigheid.

Tenzij deze gevolgen betekenen dat de koper niet de mate van beschikking over het schip krijgt die hij mocht verwachten toen hij de overeenkomst aanging. De verkoper hoeft de koper niet te beschermen tegen de gevolgen van een feitelijke verstoring door derden die geen aanspraak maken op het schip of van een aanspraak op het schip zonder dat er sprake is van feitelijke verstoring.

Hypotheek ten gunste van de scheepshuurkoper

De verkoper is verplicht ervoor te zorgen dat op de dag van de overeenkomst een hypotheek op het schip wordt gevestigd ten gunste van de koper. Deze hypotheek moet een bedrag dekken dat gelijk is aan drie keer de koopsom voor alles wat de verkoper aan de koper verschuldigd is of zal worden in verband met de scheepshuurkoopovereenkomst of de ontbinding ervan.

De verkoper moet zich onthouden van het overdragen van de eigendom van het schip aan anderen. Zodra de koper heeft voldaan aan zijn betalingsverplichtingen uit de overeenkomst moet de verkoper het schip in eigendom overdragen aan de koper. Dit moet gebeuren vrij van hypotheken ten gunste van derden die zijn gevestigd na het tot stand komen van de scheepshuurkoop. Het schip dient ook vrij van voorrechten en beslagen te zijn die voorrang hebben op de hypotheek en betrekking hebben op schulden waarvan de verkoper de schuldenaar is.

Elke afspraak die nadelig is voor de koper en afwijkt van wat in het eerste lid onder a, c of d is vastgesteld is ongeldig (art. 8:805 lid 2 B.W.). De hypotheek zoals bedoeld onder sub c wordt verleend op voorwaarden die de partijen nader overeenkomen. Als er geen overeenstemming is over deze voorwaarden zal de rechter deze op verzoek van de meest betrokken partij vaststellen als dit mogelijk is met het gangbare gebruik.

Elke afspraak die nadelig is voor de koper en afwijkt van wat in het eerste lid onder b is bepaald is ongeldig als het gaat om een feit dat de verkoper al kende toen de overeenkomst werd gesloten (art. 8:805 lid 3 B.W.).

Elke afspraak waarbij van tevoren een bedrag wordt vastgesteld voor de schadevergoeding die de verkoper mogelijk moet betalen als hij zijn verplichtingen uit dit artikel niet nakomt is ongeldig (art. 8:805 lid 4 B.W.).

Eigendomsaanvaarding koper

De koper die aan zijn betalingsverplichtingen uit de overeenkomst heeft voldaan is verplicht het schip in eigendom te accepteren (art. 8:806 B.W.). Dit is alleen het geval als het schip vrij is van hypotheken ten gunste van derden en vrij van voorrechten en beslagen met betrekking tot vorderingen waarvoor de verkoper de schuldenaar is.

Aanwending huurkooptermijnen voor scheepshypotheken
Onder voorbehoud van art. 8:808 B.W. heeft de koper het recht om de door hem verschuldigde delen van de termijnen die betrekking hebben op de koopsom en de rente direct te gebruiken voor de betaling van opeisbare rente en aflossingen aan schuldeisers die een hypotheek op het schip hebben (art. 8:807 lid 1 B.W.).

Als het bedrag dat de koper per termijn aan de verkoper verschuldigd is minder is dan het bedrag dat periodiek aan rente en aflossing aan de in het eerste lid genoemde hypothecaire schuldeiser moet worden betaald dan moet deze schuldeiser betaalde huurkooptermijnen accepteren (art. 8:807 lid 2 B.W.). Deze regel is een afwijking van art. 6:29 B.W. Dit doet niets af aan de verplichting van de hypothecaire schuldenaar om het resterende verschuldigde bedrag te betalen. De hypothecaire schuldeiser is verplicht om de hypothecaire schuldenaar te informeren over de opeisbare rente en aflossingen die door de koper zijn betaald.

Als de koper aan de hypothecaire schuldeiser heeft laten weten dat hij gebruik wil maken van het recht dat hem in dit artikel is toegekend dan is die schuldeiser verplicht om de koper te informeren over de grootte van de nog resterende hypothecaire schuld (art. 8:807 lid 3 B.W.).

Betalingen die volgens dit artikel aan een hypothecaire schuldeiser worden gedaan worden afgetrokken van het bedrag dat de koper aan de verkoper verschuldigd is (art. 8:807 lid 4 B.W.). De koper moet de verkoper direct op de hoogte stellen van deze betalingen.

Het overdragen of in onderpand geven van de vordering die de verkoper op de koper heeft of een beslaglegging onder de koper ten laste van de verkoper mag geen invloed hebben op de rechten die de koper ontleent aan de bepalingen van dit artikel (art. 8:807 lid 5 B.W.).

Bij een openbare, eigenmachtige of executoriale verkoop van het schip van een hypothecaire schuldeiser of een beslaglegger op het schip heeft de koper de bevoegdheid die in art. 3:269 B.W. wordt beschreven (art. 8:807 lid 6 B.W.). Als hij van dit recht gebruikmaakt dan is het derde lid van dit artikel op dezelfde manier van toepassing.

Vervroegde aflossing koopsom
Een jaar na het sluiten van de overeenkomst heeft de koper het recht om het resterende deel van de verschuldigde koopsom geheel of gedeeltelijk te betalen vóór de vervaldatum van de termijnen die in de overeenkomst zijn vastgesteld (art. 8:808 lid 1 B.W.). Hierbij wordt het rentedeel in de nog verschuldigde termijnen opnieuw berekend. Dit gebeurt op voorwaarden die door de partijen zijn overeengekomen of nog overeengekomen moeten worden. Bij gebrek aan overeenstemming kan de rechter een vaststelling doen op verzoek van de meest betrokken partij.

Elke afspraak die nadelig is voor de koper en afwijkt van de bepalingen van dit artikel, is ongeldig (art 8:808 lid 2 B.W.).

Ingebrekestelling van koper
Als de koper niet voldoet aan zijn verplichting tot het betalen van de koopsom, de rente of een termijn daarvan, kan de verkoper pas een beroep doen op een eventueel gemaakte afspraak om het schip terug te vorderen nadat hij de koper officieel in gebreke heeft gesteld (art. 8:809 lid 1 B.W.). De koper moet hierbij een redelijke termijn krijgen om alsnog aan zijn verplichtingen te voldoen. Als de koper na deze termijn nog steeds niet heeft betaald kan de verkoper actie ondernemen.

Ieder beding dat afwijkt van deze titel is ongeldig (art. 8:809 lid 2 B.W.).

Verrekening bij ontbinding
Als de overeenkomst ontbonden wordt omdat de koper zijn verplichting tot het betalen van de koopsom, de rente of een termijn daarvan niet nakomt dan zijn beide partijen verplicht om onmiddellijk tot een volledige verrekening over te gaan (art. 8:810 lid 1 B.W.). Een voorwaarde hiervoor is dat een van de partijen beter af moet zijn door het nalaten van deze verplichting.

Elke afspraak waarbij de verkoper het recht behoudt om de waarde van het schip te bepalen beïnvloedt het recht van de koper niet om de waarde door de rechter te laten vaststellen (art. 8:810 lid 2 B.W.).

Ieder beding dat afwijkt van dit artikel is ongeldig (art. 8:810 lid 3 B.W.).

8:811 is vervallen

Geen einde huurkoop bij rechtswege
Elke afspraak waarbij de overeenkomst automatisch eindigt volgens de wet is ongeldig (art. 8:812 B.W.).

Auteur & Last edit

[MdV, 31-01-2022; laatste bewerking OP 19-02-2024]