Handlichting voor minderjarigen (Afd. 2, Titel 13, Boek 1 B.W.)
Inleiding handlichting minderjarigen
In Afd. 2, Titel 13, Boek 1 B.W. wordt de handlichting geregeld. De afdeling telt slechts 3 bepalingen (art. 1:235 B.W. tot en met art. 1:237 B.W.). Handlichting is mogelijk voor minderjarigen van 16 en 17 jaar.
Definitie handlichting minderjarigen
Bij handlichting worden specifieke bevoegdheden van een meerderjarige aan een minderjarige toegekend. De kantonrechter kan op verzoek van een zestienjarige handlichting verlenen (art. 1:235 lid 1 B.W.).
Toestemming ouders voor handlichting
De rechter zal geen handlichting verlenen als de ouders, indien zij het gezag over de minderjarige hebben, zich daartegen redelijkerwijs verzetten (art. 1:235 lid 2 B.W.).
Naar de huidige rechtspraak van de Hoge Raad wordt misbruik van bevoegdheid om toestemming tot handlichting te weigeren aangenomen, wanneer de ouder(s) – in aanmerking genomen de onevenredigheid tussen de belangen van de ouder(s) bij de weigering en de daartegenover staande belangen van het kind – in redelijkheid niet tot het weigeren van de toestemming had(den) kunnen komen. Zie HR 13 maart 1987, NJ 1988, 190 (niet gepubliceerd op ECLI) en PHR 29 september 2000 (vaststelling omgangsregeling (nr. 2.2.2 laatste regel).
Deze uitspraak wordt ook genoemd in PHR 19 mei 2000 (weigering moeder toestemming adoptie) waar de P-G schrijft:
“In de loop van de jaren ’80 is het besef ontstaan dat in het familierecht geen volledig discretionaire bevoegdheden van één persoon passen, dus ook niet als het gaat om een vetorecht. Vranken typeert misbruik van recht als een overgangsfiguur die in het vermogensrecht haar langste tijd gehad heeft, maar in bijvoorbeeld het personen- en familierecht nog steeds een nuttige functie vervult“In de loop van de jaren ’80 is het besef ontstaan dat in het familierecht geen volledig discretionaire bevoegdheden van één persoon passen, dus ook niet als het gaat om een vetorecht. Vranken typeert misbruik van recht als een overgangsfiguur die in het vermogensrecht haar langste tijd gehad heeft, maar in bijvoorbeeld het personen- en familierecht nog steeds een nuttige functie vervult.
Voor wat het familierecht betreft verwijs ik naar HR 4 juni 1982, NJ 1983,32, m.nt. EAA, waar het naar vaststelling van de rechtbank een geval betrof van notoir misbruik van de bevoegdheid tot weigering van toestemming aan de minderjarige om te huwen, en HR 13 maart 1987, NJ 1988,190, m.nt. EAAL, in welke zaak de enige reden voor de ouders om toestemming voor handlichting te weigeren was dat zij wensten dat hun dochter zou terugkeren naar huis.”
Bevoegdheden minderjarige bij handlichting
De kantonrechter bepaalt welke bevoegdheden de minderjarige door handlichting krijgt. De bevoegdheden zijn echter beperkt tot de volgende categorieën: de gedeeltelijke of gehele ontvangst van en beschikking over zijn inkomsten, verhuur en verpachting, deelneming in een vennootschap en uitoefening van een beroep of bedrijf.
Handlichting geeft geen bevoegdheid tot beschikken over registergoederen, effecten of vorderingen waarop een hypotheek rust
Ter bescherming van de minderjarige wordt hij niet bekwaam te beschikken over registergoederen, effecten of vorderingen waarop een hypotheek rust (art. 1:235 lid 3 B.W.). Met betrekking tot de verkregen bevoegdheid (en de handlichting zelf) kan de minderjarige zelfstandig in rechte optreden (art. 1:235 lid 4 B.W.).
Intrekking handlichting minderjarige
De kantonrechter kan de handlichting intrekken bij (gegronde vrees voor) misbruik daarvan door de minderjarige (art. 1:236 lid 1 B.W.). De gezaghebbende ouder(s) of voogd(en) kunnen het verzoek tot intrekking doen (art. 1:236 lid 2 B.W.).
Bekendmaking handlichting minderjarige
Zowel de verlening als intrekking van handlichting moet nauwkeurig worden bekend gemaakt in de Staatscourant en in twee dagbladen die in de beschikking worden aangewezen (art. 1:237 lid 1 B.W.). De minderjarige eigenaar van een onderneming moet tevens inschrijving in het Handelsregister bewerkstelligen. Op deze manier kunnen zoveel mogelijk anderen (derden) hier kennis van nemen. Voor de bekendmaking kan de handlichting niet aan onkundige derden worden tegengeworpen (art. 1:237 lid 2 B.W.).
Wet tegengaan huwelijkse gevangenschap e.a. wetten
Met de wetswijziging inzake het tegengaan van huwelijkse gevangenschap en enige andere wetten (Stb. 2023, 84) wordt art. 1:237 lid 1 B.W. per 1 juli 2023 gewijzigd. De publicatie in twee dagbladen vervalt, alleen publicatie in de Staatscourant is voldoende.
Voorbeelden uitspraken handlichting
Een voorbeeld van een kwestie waarbij de Kantonrechter handlichting verleent is Rb. Rotterdam 16 mei 2023 (handlichting Justin Jay Tentua voor eigen bedrijf). De ouders stemden toe, en de rechter verleende na toetsing of de plannen van Justin serieus waren de handlichting ten behoeve van het bedrijf in zonnepanelen. Opvallend is dat de Kantonrechter vond, dat kon worden volstaan met publicatie in de Staatscourant en niet-geanonimiseerde publicatie op uitspraken.rechtspraak, omdat publicatie in kranten volgens de Kantonrechter achterhaald is.
Nog een voorbeeld biedt Rb. Overijssel 11 mei 2023 (wel anoniem). Deze minderjarige wilde – met toestemming van zijn ouders – een eenmanszaak in de online verkoop van muismatten beginnen. Dat wordt gehonoreerd. De overwegingen inzake publicatie zijn hetzelfde, alleen is uitspraken.rechtspraak vergeten te de-anonimiseren (gaat een beetje automatisch denk ik). De Kantonrechter geeft ‘voor de goede orde’ nog als extra aandachtspunt mee, dat art. 1:235 lid 3 B.W., bepaalt dat de minderjarige door de handlichting niet bekwaam wordt tot het beschikken over registergoederen, effecten of door hypotheek gedekte vorderingen.
Auteur & Last edit
[AvB, 1-09-2021; laatste bewerking MdV 25-06-2023]
Handlichting voor minderjarigen (Afd. 2, Titel 13, Boek 1 B.W.)
Handlichting voor minderjarigen (Afd. 2, Titel 13, Boek 1 B.W.)
Inleiding handlichting minderjarigen
In Afd. 2, Titel 13, Boek 1 B.W. wordt de handlichting geregeld. De afdeling telt slechts 3 bepalingen (art. 1:235 B.W. tot en met art. 1:237 B.W.). Handlichting is mogelijk voor minderjarigen van 16 en 17 jaar.
Definitie handlichting minderjarigen
Bij handlichting worden specifieke bevoegdheden van een meerderjarige aan een minderjarige toegekend. De kantonrechter kan op verzoek van een zestienjarige handlichting verlenen (art. 1:235 lid 1 B.W.).
Toestemming ouders voor handlichting
De rechter zal geen handlichting verlenen als de ouders, indien zij het gezag over de minderjarige hebben, zich daartegen redelijkerwijs verzetten (art. 1:235 lid 2 B.W.).
Naar de huidige rechtspraak van de Hoge Raad wordt misbruik van bevoegdheid om toestemming tot handlichting te weigeren aangenomen, wanneer de ouder(s) – in aanmerking genomen de onevenredigheid tussen de belangen van de ouder(s) bij de weigering en de daartegenover staande belangen van het kind – in redelijkheid niet tot het weigeren van de toestemming had(den) kunnen komen. Zie HR 13 maart 1987, NJ 1988, 190 (niet gepubliceerd op ECLI) en PHR 29 september 2000 (vaststelling omgangsregeling (nr. 2.2.2 laatste regel).
Deze uitspraak wordt ook genoemd in PHR 19 mei 2000 (weigering moeder toestemming adoptie) waar de P-G schrijft:
“In de loop van de jaren ’80 is het besef ontstaan dat in het familierecht geen volledig discretionaire bevoegdheden van één persoon passen, dus ook niet als het gaat om een vetorecht. Vranken typeert misbruik van recht als een overgangsfiguur die in het vermogensrecht haar langste tijd gehad heeft, maar in bijvoorbeeld het personen- en familierecht nog steeds een nuttige functie vervult“In de loop van de jaren ’80 is het besef ontstaan dat in het familierecht geen volledig discretionaire bevoegdheden van één persoon passen, dus ook niet als het gaat om een vetorecht. Vranken typeert misbruik van recht als een overgangsfiguur die in het vermogensrecht haar langste tijd gehad heeft, maar in bijvoorbeeld het personen- en familierecht nog steeds een nuttige functie vervult.
Voor wat het familierecht betreft verwijs ik naar HR 4 juni 1982, NJ 1983,32, m.nt. EAA, waar het naar vaststelling van de rechtbank een geval betrof van notoir misbruik van de bevoegdheid tot weigering van toestemming aan de minderjarige om te huwen, en HR 13 maart 1987, NJ 1988,190, m.nt. EAAL, in welke zaak de enige reden voor de ouders om toestemming voor handlichting te weigeren was dat zij wensten dat hun dochter zou terugkeren naar huis.”
Bevoegdheden minderjarige bij handlichting
De kantonrechter bepaalt welke bevoegdheden de minderjarige door handlichting krijgt. De bevoegdheden zijn echter beperkt tot de volgende categorieën: de gedeeltelijke of gehele ontvangst van en beschikking over zijn inkomsten, verhuur en verpachting, deelneming in een vennootschap en uitoefening van een beroep of bedrijf.
Handlichting geeft geen bevoegdheid tot beschikken over registergoederen, effecten of vorderingen waarop een hypotheek rust
Ter bescherming van de minderjarige wordt hij niet bekwaam te beschikken over registergoederen, effecten of vorderingen waarop een hypotheek rust (art. 1:235 lid 3 B.W.). Met betrekking tot de verkregen bevoegdheid (en de handlichting zelf) kan de minderjarige zelfstandig in rechte optreden (art. 1:235 lid 4 B.W.).
Intrekking handlichting minderjarige
De kantonrechter kan de handlichting intrekken bij (gegronde vrees voor) misbruik daarvan door de minderjarige (art. 1:236 lid 1 B.W.). De gezaghebbende ouder(s) of voogd(en) kunnen het verzoek tot intrekking doen (art. 1:236 lid 2 B.W.).
Bekendmaking handlichting minderjarige
Zowel de verlening als intrekking van handlichting moet nauwkeurig worden bekend gemaakt in de Staatscourant en in twee dagbladen die in de beschikking worden aangewezen (art. 1:237 lid 1 B.W.). De minderjarige eigenaar van een onderneming moet tevens inschrijving in het Handelsregister bewerkstelligen. Op deze manier kunnen zoveel mogelijk anderen (derden) hier kennis van nemen. Voor de bekendmaking kan de handlichting niet aan onkundige derden worden tegengeworpen (art. 1:237 lid 2 B.W.).
Wet tegengaan huwelijkse gevangenschap e.a. wetten
Met de wetswijziging inzake het tegengaan van huwelijkse gevangenschap en enige andere wetten (Stb. 2023, 84) wordt art. 1:237 lid 1 B.W. per 1 juli 2023 gewijzigd. De publicatie in twee dagbladen vervalt, alleen publicatie in de Staatscourant is voldoende.
Voorbeelden uitspraken handlichting
Een voorbeeld van een kwestie waarbij de Kantonrechter handlichting verleent is Rb. Rotterdam 16 mei 2023 (handlichting Justin Jay Tentua voor eigen bedrijf). De ouders stemden toe, en de rechter verleende na toetsing of de plannen van Justin serieus waren de handlichting ten behoeve van het bedrijf in zonnepanelen. Opvallend is dat de Kantonrechter vond, dat kon worden volstaan met publicatie in de Staatscourant en niet-geanonimiseerde publicatie op uitspraken.rechtspraak, omdat publicatie in kranten volgens de Kantonrechter achterhaald is.
Nog een voorbeeld biedt Rb. Overijssel 11 mei 2023 (wel anoniem). Deze minderjarige wilde – met toestemming van zijn ouders – een eenmanszaak in de online verkoop van muismatten beginnen. Dat wordt gehonoreerd. De overwegingen inzake publicatie zijn hetzelfde, alleen is uitspraken.rechtspraak vergeten te de-anonimiseren (gaat een beetje automatisch denk ik). De Kantonrechter geeft ‘voor de goede orde’ nog als extra aandachtspunt mee, dat art. 1:235 lid 3 B.W., bepaalt dat de minderjarige door de handlichting niet bekwaam wordt tot het beschikken over registergoederen, effecten of door hypotheek gedekte vorderingen.
Auteur & Last edit
[AvB, 1-09-2021; laatste bewerking MdV 25-06-2023]
Handlichting voor minderjarigen (Afd. 2, Titel 13, Boek 1 B.W.)
Zoeken binnen de kennisbank
Lawyrup, jouw gratis kennisbank over burgerlijk (proces)recht!