Introductie burgerlijk recht

Het burgerlijke recht regelt de rechtsverhoudingen tussen burgers onderling. Dat kan ook een overheid zijn, die als private partij optreedt, bij voorbeeld als eigenaar of verhuurder van een onroerende zaak. Treedt de overheid op in haar overheidstaak – zoals het handhaven van de rechtsorde in het strafrecht of het verlenen van vergunningen in het administratief recht (of bestuursrecht), dan staat de overheid tegenover de burger als onderdaan. Dat valt niet onder het burgerlijk recht.

Bronnen van burgerlijk recht

Het Nederlandse burgerlijke recht en het burgerlijk procesrecht worden gevormd door de Nederlandse wetgeving, en door internationale verdragen en wetgeving van lagere overheden en gedelegeerde ministeriële regelgeving. Het grootste deel van het Nederlandse burgerlijke recht is te vinden in het Burgerlijk Wetboek, dat bestaat uit meerdere ‘Boeken’.

Het Nederlandse burgerlijk procesrecht is geregeld in het Wetboek van burgerlijke rechtsvordering. Het insolventierecht is geregeld in de Faillissementswet.

Wetgevingsproces in Nederland

Nederland is – net als bij voorbeeld België en Spanje – een constitutionele monarchie. De Koning heeft slechts een formele rol. De ministers dragen de politieke verantwoordelijkheid. Nederlandse wetten komen op basis van de Grondwet tot stand in samenwerking tussen de regering en het parlement, dat bestaat uit twee kamers.

Wetsvoorstellen worden opgesteld door de regering en worden vervolgens ‘namens de Koning’ ingediend bij de Tweede Kamer. Wanneer de Tweede Kamer een wetsvoorstel heeft aangenomen – soms na aanpassingen voortvloeiend uit het debat in het parlement – neemt de Eerste Kamer (de ‘senaat’) het wetsvoorstel in behandeling. Deze kan een wetsvoorstel niet meer wijzigen, maar het wel afwijzen. Wanneer ook de Eerste Kamer een wet heeft goedgekeurd, wordt de wet ondertekend door de Koning en treedt die in werking op een bij afzonderlijk besluit te bepalen datum.

Daarnaast kunnen er ook door leden van de Tweede Kamer wetsvoorstellen worden ingediend. Zo’n wetsvoorstel wordt ‘initiatiefwetsvoorstel‘ genoemd.

Verdieping burgerlijk recht

Wil je meer te weten komen over het burgerlijk recht? Je kunt de wettelijke bepalingen over het burgerlijk recht en de toelichting daarop vinden in de Kennisbank. Ga naar verdieping burgerlijk recht.

(Ken je recht: Alle categorieën rechtsgebieden)