Bijzondere bedingen arbeidsovereenkomst (Afd. 5, Titel 10, Boek 7 B.W.)

Inleiding overige bedingen arbeidsovereenkomst

In Afd. 5 van de Titel 10, Boek 7 B.W. over arbeidsrecht heeft de wetgever nog enkele belangrijke algemene bepalingen opgenomen ter bescherming van de werknemer.

Deze bepalingen betreffen het opnemen van:

– boetebedingen

– proeftijdbeding

– non-concurrentie beding

Deze bepalingen zijn opgenomen in Afd. 5 van Titel 10 Boek 7 B.W.(art. 7:650 t/m 7:653 B.W.).

Belang proeftijd en concurrentiebeding

Voor de praktijk zijn deze bepalingen van groot belang, omdat werkgevers ter bescherming van de belangen van hun onderneming – zeker als het werknemers met een sleutelpositie betreft – de behoefte hebben werknemers beperkende bedingen op te leggen om te zorgen dat ze niet voor de concurrent gaan werken en daarmee afbreuk doen aan de onderneming van de werknemer.

Zeker wanneer die bepalingen versterkt worden met boetebedingen is bescherming van de werknemer op zijn plaats.

Ook de proeftijd is – bij de laatste wetswijziging opnieuw – aan strikte regels gebonden.

Rechtspraak concurrentiebeding

Vaste rechtspraak ongeoorloofde concurrentie door ex-werknemer

HR 9-12-1955, NJ 1956/157 Boogaard/Vesta ongeoorloofde concurrentie wanneer een ex-werknemer m.b.v. vertrouwelijke informatie van de ex-werkgever duurzame relaties van de ex-werkgever benadert op een wijze die stelselmatig en substantieel afbreuk doet aan het bedrijfsdebiet van de ex-werkgever, daarbij gebruik makend van know-how en/of goodwill die de ex-werknemer bij de ex-werkgever heeft gekregen.

Volgens Gerechtshof Arnhem (JAR 2007/194) is concurrentie door een ex-werknemer per definitie onrechtmatig wanneer de werknemer tijdens zijn dienstverband reeds een plan heeft geschreven voor zijn nieuwe bedrijf, waarmee hij met de kennis die hij bij de werkgever heeft opgedaan stelselmatig vaste klanten van de werkgever wil benaderen.

Volgens JAR 2002/263 kan de werkgever de werknemer onverkort houden aan het met de werknemer overeengekomen concurrentiebeding, wanneer de werkgever geen verwijt treft terzake van het vertrek van de werknemer.

Het handhaven van een concurrentiebeding kan onder meer worden gestoeld op de heersende rechtspraak zoals o.a. LJN BH3442, LJN BH3468, JAR 2006/280 en JAR 2007/84.

Bart/BliZzz Vz. Rechter Zwolle 25-8-2008

“De voorzieningenrechter is voorshands – met [A] – van oordeel dat uit de tussen partijen gesloten distributieovereenkomst niet valt af te leiden dat partijen een concurrentiebeding zijn overeengekomen. BliZzz stelt wel dat het evident is dat het de bedoeling was van partijen dat [A] geen met BliZzz concurrerende activiteiten zou ontplooien na beëindiging van de distributieovereenkomst, maar dat blijkt niet uit de tekst van de overeenkomst. Het blijkt in elk geval niet uit het door BliZzz in dit verband genoemde artikel 6 lid 3 van de distributieovereenkomst. In beginsel staat het [A] dus vrij om na beëindiging van de distributieovereenkomst in dezelfde branche als BliZzz concurrerende activiteiten te ontplooien. Het is ook niet zonder meer verboden daarbij gebruik te maken van de door hem opgedane kennis tijdens de samenwerking met BliZzz. In het algemeen echter geldt dat een ex-distributeur in zijn concurrerende activiteiten is beperkt door de norm van zorgvuldigheid, die in het maatschappelijk verkeer betaamt.

Gezien de omstandigheden:

– het aantal klanten van BliZzz dat [A] heeft benaderd

-het feit dat [A] deze klanten alleen kende door zijn distributeurschap voor BliZzz en

– de strekking van het bericht dat hij hen heeft gestuurd

heeft [A] naar het oordeel van de voorzieningenrechter de hier bedoelde zorgvuldigheidsnorm overschreden door het stelselmatig benaderen van klanten van BliZzz, met gebruikmaking van de informatie die hij in het kader van de distributieovereenkomst had verkregen. Hiermee heeft [A] onrechtmatig gehandeld jegens BliZzz en is hij aansprakelijk voor de schade die BliZzz daardoor heeft geleden.”

Verder:

LJN AY4587 achterstand veroorzaakt door de meegenomen kennis

LJN BB8322 bedrijfsgevoelige informatie op laptop gezet en visitekaartjes ex-werknemer bij relaties ex-werkgever

Rb. Leeuwarden 3-2-2005, NJF 2005, 187 Autogros

Ex-werknemer in beginsel vrij te concurreren. Bijkomende omstandigheden kunnen dit ongeoorloofd maken:

– gebruik van kennis en ervaring en van persoonlijke goodwill kanniet worden ontzegd

– tenzij de ex-werknemers bedrijfsgeheimen gebruikt die niet samenvallen met de kennis en ervaring die zij als werknemer bij Autogros hebben opgedaan.

Rb. Rotterdam 23-1-2013 (KG ZA 12-1020)

Van ongeoorloofde concurrentie is volgens vaste rechtspraak eerst sprake wanneer de ex-werknemer stelselmatig en in substantieel mate het duurzame bedrijfsdebiet van zijn voormalig werkgever afbreekt, daarbij gebruik makend van vertrouwelijke informatie en goodwill die hij bij de werkgever heeft verkregen.

Voldoende aannemelijk dat gedaagde ten tijde van zijn dienstverband mt werkgever niet alleen personeel heeft bewogen om met hem mee te gaan maar ook overigens actief en substantieel bezig is geweest om een met de ex-werkgever concurrerende onderneming op te zetten (opstellen bedrijfsplan, ruimte regelen, logo bedenken, BV oprichten). Indien gedaagde nu een eigen onderneming start zal dat tegen de achtergrond van die voorbereiding onrechtmatige concurrentie jegens de ex-werkgever opleveren. Hij heeft zich daarmee op onrechtmatige wijze een concurrentievoorsprong verworven die anders niet had bestaan.