Akten van geboorte, van overlijden en de akten houdende attestaties de vita (Afd. 4, Titel 4, Boek 1 B.W.)
Inleiding akten van geboorte, van overlijden en de akten houdende attestaties de vita
In Titel 4 van Boek 1 B.W. is de burgerlijke stand geregeld. In Afd. 4, Titel 4 van Boek 1 B.W. worden regels gegeven over De akten van geboorte, van overlijden en de akten houdende attestaties de vita (niet te verwarren met ‘arrestaties’). Een ‘attestatie de vita’ is een officiële verklaring over het (al dan niet) in leven zijn van een persoon.
Deze afdeling omvat 12 bepalingen (art. 1:19 B.W. tot en met art. 1:19k B.W.).
Akte van geboorte in gemeente waar kind geboren is; geboorteplaats
De akte van geboorte wordt opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het kind is geboren (art. 1:19 lid 1 B.W.).
Geboorteplaats vondeling
Als de plaats van de feitelijke geboorte van het kind niet bekend is, wordt de akte opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het kind is aangetroffen. Die gemeente geldt als gemeente waar het kind is geboren (art. 1:19 lid 2 B.W.).
Geboorteplaats van geboorte bij geboorte in een vervoermiddel binnen Nederland
In geval van geboorte op Nederlands grondgebied in een rijdend voertuig of op een varend schip of tijdens een binnenlandse luchtreis met een luchtvaartuig, wordt de akte van geboorte opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar dat kind het voertuig, het schip of het luchtvaartuig verlaat, dan wel waar het schip ligplaats kiest. Die gemeente geldt als gemeente waar het kind is geboren (art. 1:19a lid 1 B.W.).
Geboorteplaats geboorte bij geboorte in een vervoermiddel buiten Nederland
In geval van geboorte tijdens een zeereis met een in Nederland geregistreerd vaartuig, dan wel tijdens een internationale luchtreis met een in Nederland geregistreerd luchtvaartuig, is de gezagvoerder van het vaartuig of het luchtvaartuig verplicht een voorlopige akte van geboorte binnen vierentwintig uur in het journaal in te schrijven in tegenwoordigheid van twee getuigen en zo mogelijk van de vader.
De gezagvoerder zendt een afschrift van die akte zo spoedig mogelijk aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente ‘s-Gravenhage. Deze maakt de akte van geboorte op aan de hand van het ontvangen afschrift, met dien verstande dat hij gegevens die ontbreken of hem blijken onjuist te zijn, zoveel mogelijk aanvult of verbetert. Aan de personen op wie de akte betrekking heeft, wordt een uittreksel van de akte toegezonden (art. 1:19a lid 2 B.W.).
Geen bekende geboorteplaats of naam moeder niet bekend
Indien de plaats of de dag van de geboorte van het kind niet bekend is dan wel indien de naam, met inbegrip van de voornamen, van de moeder uit wie het kind is geboren niet bekend is, wordt de geboorteakte ten aanzien van deze punten opgemaakt krachtens een bevel en overeenkomstig de aanwijzingen van het openbaar ministerie (art. 1:19b B.W.).
Toezending voorlopige akte van geboorte aan Ministerie
Wanneer op grond van art. 1:5 lid 10 B.W. (voorlopige naam als er geen moeder of vader bekend is) in de akte een voorlopige voornaam en geslachtsnaam opgenomen, dan zendt de ambtenaar van de burgerlijke stand onverwijld een volledig afschrift van de akte aan Onze Minister van Justitie (art. 1:19c B.W.).
Aanduiding geslacht als dit onduidelijk is
Als het geslacht van het kind twijfelachtig is, wordt een geboorteakte opgemaakt, waarin wordt vermeld dat het geslacht van het kind niet is kunnen worden vastgesteld (art. 1:19d lid 1 B.W.).
Binnen drie maanden na de geboorte wordt onder doorhaling van de in het eerste lid bedoelde akte een nieuwe geboorteakte opgemaakt, waarin het geslacht, indien dit inmiddels is vastgesteld, wordt vermeld aan de hand van een ter zake overgelegde medische verklaring. In geval van overlijden binnen die termijn, ter gelegenheid van de aangifte van het overlijden (art. 1:19d lid 2 B.W.).
Als binnen de in het tweede lid genoemde termijn geen medische verklaring is overgelegd, of wanneer uit de overgelegde medische verklaring blijkt dat het geslacht niet kon worden vastgesteld, dan vermeldt de nieuwe geboorteakte dat het geslacht van het kind niet kon worden vastgesteld (art. 1:19d lid 3 B.W.).
Doen van aangifte van geboorte: in persoon of elektronisch
De wettelijke regeling van de aangifte van de geboorte van een kind beoogt ervoor te zorgen, dat iedere geboorte ook wordt aangegeven. Vandaar dat verschillende personen de wettelijke verplichting rust om de aangifte van geboorte te doen.
De aangifte van een geboorte kan in persoon of, als deze weg is geopend, elektronisch worden gedaan. Tot elektronische aangifte zijn uitsluitend bevoegd de moeder uit wie het kind is geboren en de vader van het kind (art. 1:19e lid 1 B.W.).
Tot de aangifte in persoon van een geboorte is bevoegd de moeder uit wie het kind is geboren (art. 1:19e lid 2 B.W.).
Tot de aangifte in persoon is verplicht de vader of de moeder uit wie het kind niet is geboren (art. 1:19e lid 3 B.W.).
Zijn er geen vader of moeder (uit wie het kind niet is geboren) of als deze verhinderd is om de aangifte te doen, dan is op grond van art. 1:19e lid 4 B.W. tot aangifte verplicht:
a. ieder die bij het ter wereld komen van het kind tegenwoordig is geweest;
b. de bewoner van het huis waar de geboorte heeft plaats gehad, of indien zulks is geschied in een inrichting tot verpleging of verzorging bestemd, in een gevangenis of in een soortgelijke inrichting, het hoofd van die inrichting of een door hem bij onderhandse akte bijzonderlijk tot het doen van de aangifte aangewezen ondergeschikte. Maar alleen als er niet iemand bij was (sub a) of die verhinderd is (lid 5).
Aangifte geboorte door de Burgemeester
Wanneer tot de aangifte bevoegde of verplichte personen ontbreken of nalaten de aangifte te doen, geschiedt deze door of vanwege de burgemeester van de gemeente alwaar de geboorteakte moet worden opgemaakt (art. 1:19e lid 6 B.W.).
Aangifte van geboorte binnen drie dagen
De verplichting tot aangifte moet worden vervuld binnen drie dagen na de dag der bevalling.
Van een aangifte later dan de derde dag, bedoeld in de eerste zin van dit lid, wordt door de ambtenaar van de burgerlijke stand mededeling gedaan aan het openbaar ministerie (art. 1:19e lid 7 B.W.).
ID-check aangever geboorte; te verstrekken gegevens bij aangifte geboorte
e ambtenaar van de burgerlijke stand stelt de identiteit van de aangever vast aan de hand van een document als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht, dan wel op bij algemene maatregel van bestuur te bepalen andere wijze (art. 1:19e lid 8 B.W.).
De aangever moet ingevolge art. 1:19e lid 9 B.W. in ieder geval de volgende gegevens verstrekken:
a. de dag, de plaats en het tijdstip van de geboorte;
b. het geslacht van het kind;
c. de voornamen van het kind;
d. de geslachtsnaam, de voornamen, de dag van geboorte, de woonplaats, het woonadres en
e. zo mogelijk, het burgerservicenummer van de moeder uit wie het kind is geboren.
Het geslacht uiteraard voor zover mogelijk (zie hierboven, art. 1:19d B.W.).
Te verstrekken gegevens bij elektronische aangifte geboorte
Bij elektronische aangifte dient de moeder uit wie het kind is geboren haar burgerservicenummer op te geven en dient de vader zowel zijn burgerservicenummer als dat van de moeder uit wie het kind is geboren op te geven. Tevens dient de moeder uit wie het kind is geboren of de vader de juistheid van de in het negende lid, onder a, b en d genoemde gegevens te laten bevestigen door de betrokken arts of verloskundige (art. 1:19e lid 10 B.W.).
Medische verklaring geboorte
Bij de aangifte kan de ambtenaar van de burgerlijke stand vragen om een door de arts of de verloskundige die bij het ter wereld komen van het kind tegenwoordig was, opgemaakte verklaring dat het kind uit de als moeder opgegeven persoon is geboren. Is het kind buiten de tegenwoordigheid van een arts of verloskundige ter wereld gekomen, dan kan hij zich een door een zodanige hulpverlener nadien opgemaakte verklaring doen overleggen (art. 1:19e lid 11 B.W.).
Wordt geen gevolg gegeven aan het verzoek om een medische verklaring van geboorte, dan vindt art. 1:19b B.W. toepassing. De akte wordt dan opgemaakt conform een bevel van het OM.
Wetswijziging tegengaan huwelijkse gevangenschap en enkele andere aanpassingen
Met de wetswijziging inzake het tegengaan van huwelijkse gevangenschap en enige andere wetten (Stb. 2023, 84) is een verwijzingsfout in art. 1:19e lid 4 B.W. hersteld: verwezen wordt thans naar (de persoon bedoeld in) lid 2.
Ook is lid 13 van dit artikel vervallen (onder vernummering van lid 14 naar 13).
In art. 1:19i lid 1 B.W. wordt de verwijzing veranderd in 7e (i.p.v. 6e). Zie voor uitleg bij deze wijzigingen ook de Memorie van Toelichting.
Akte van overlijden
Een akte van overlijden wordt opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden (art. 1:19f lid 1 B.W.).
Indien een lijk is gevonden en de plaats of de dag van overlijden niet met voldoende nauwkeurigheid kan worden vastgesteld, wordt de akte van overlijden opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waarin het lijk is gevonden of aan land gebracht (art. 1:19f lid 2 B.W.).
Lid 1 geldt ook indien het overlijden heeft plaatsgevonden op een op zee gestationeerde installatie en het lijk in Nederland aan land wordt gebracht (art. 1:19f lid 3 B.W.).
Plaats van overlijden in een rijdend voertuig of schip in Nederland
In geval van overlijden op Nederlands grondgebied in een rijdend voertuig of op een varend schip of tijdens een binnenlandse luchtreis met een luchtvaartuig, wordt de akte van overlijden opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het lijk het voertuig, het schip of het luchtvaartuig verlaat, dan wel waar het schip ligplaats kiest. Die gemeente geldt als gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden (art. 1:19g lid 1 B.W.).
In geval van overlijden tijdens een zeereis met een in Nederland geregistreerd voertuig, dan wel tijdens een internationale luchtreis met een in Nederland geregistreerd luchtvaartuig, is de gezagvoerder van het vaartuig of het luchtvaartuig verplicht een voorlopige akte van overlijden binnen vierentwintig uur in het journaal in te schrijven in tegenwoordigheid van twee getuigen. De gezagvoerder zendt een afschrift van die akte zo spoedig mogelijk naar de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente ‘s-Gravenhage. Deze maakt de akte van overlijden op aan de hand van het ontvangen afschrift, met dien verstande dat hij gegevens die ontbreken of hem blijken onjuist te zijn, zoveel mogelijk aanvult of verbetert. Aan de personen op wie de akte betrekking heeft, wordt een uittreksel van de akte toegezonden (art. 1:19g lid 2 B.W.).
Wie bevoegd is tot doen van aangifte van overlijden
Tot de aangifte van een overlijden is bevoegd wie daarvan uit eigen wetenschap kennis draagt (art. 1:19h lid 1 B.W.).
Akte doodgeboren kind
Wanneer een kind levenloos ter wereld is gekomen, wordt een akte opgemaakt, die in het register van overlijden wordt opgenomen (art. 19i lid 1 B.W.).
AMvB akte van geboorte en akte van overlijden: Besluit Burgerlijke stand
Bij algemene maatregel van bestuur wordt geregeld al wat betreft de aan de ambtenaar over te leggen stukken, het opmaken van de akten, onderscheidenlijk de voorlopige akten van geboorte en van overlijden, en de inhoud daarvan (art. 1:19j lid 1 B.W.). Deze AMvB is het Besluit Burgerlijke Stand 1994.
Attestatie de vita
Een ieder die zijn gewone verblijfplaats in Nederland heeft, kan de ambtenaar van de burgerlijke stand van zijn woonplaats verzoeken om afgifte van een attestatie de vita opgesteld overeenkomstig bijlage 1 van de op 10 september 1998 te Parijs tot stand gekomen Overeenkomst betreffende de afgifte van een attestatie de vita (Trb. 2004, 283) (art. 1:19k lid 1 B.W.).
De verzoeker verschijnt in persoon voor de ambtenaar van de burgerlijke stand van zijn woonplaats, dan wel voor de daartoe in Nederland bevoegde diplomatieke of consulaire autoriteit, tenzij hij in de onmogelijkheid hiertoe verkeert. Hij toont zijn identiteit aan aan de hand van een document als bedoeld in art. 1 Wet op de identificatieplicht (art. 1:19k lid 2 B.W.).
De attestatie de vita is gedurende zes maanden geldig, te rekenen vanaf de datum van afgifte. Zij is vrijgesteld van de vereisten van vertaling en van legalisatie dan wel van enig soortgelijk formeel vereiste (art. 1:19k lid 3 B.W.).
De attestatie de vita wordt afgegeven in de Nederlandse taal en in de Franse taal (art. 1:19k lid 4 B.W.). Op verzoek wordt daarbij tevens afgegeven:
a. de lijst van coderingen en de vertaling ervan in de officiële taal of in één van de officiële talen van het land waar de attestatie overgelegd zal worden, of
b. de vertaling in de officiële taal of in één van de officiële talen van de landen die bij de in het eerste lid genoemde Overeenkomst partij zijn. De vertaling wordt uitgevoerd overeenkomstig de in de bijlage bij de Overeenkomst vastgestelde termen.
Iedere belanghebbende kan op grond van art. 1:19k lid 5 B.W. met betrekking tot een attestatie de vita die is afgegeven in een ander land dat partij is bij de in het eerste lid genoemde Overeenkomst, de ambtenaar van de burgerlijke stand in zijn woonplaats dan wel de daartoe in Nederland bevoegde diplomatieke of consulaire autoriteit verzoeken om afgifte van:
a. een vertaling van de coderingen in het Nederlands, of
b. een vertaling van de attestatie de vita in het Nederlands.
Auteur & Last edit
[MdV, 18-02-2022; laatste bewerking 21-07-2023]
Akten van geboorte, van overlijden en de akten houdende attestaties de vita (Afd. 4, Titel 4, Boek 1 B.W.)
Akten van geboorte, van overlijden en de akten houdende attestaties de vita (Afd. 4, Titel 4, Boek 1 B.W.)
Inleiding akten van geboorte, van overlijden en de akten houdende attestaties de vita
In Titel 4 van Boek 1 B.W. is de burgerlijke stand geregeld. In Afd. 4, Titel 4 van Boek 1 B.W. worden regels gegeven over De akten van geboorte, van overlijden en de akten houdende attestaties de vita (niet te verwarren met ‘arrestaties’). Een ‘attestatie de vita’ is een officiële verklaring over het (al dan niet) in leven zijn van een persoon.
Deze afdeling omvat 12 bepalingen (art. 1:19 B.W. tot en met art. 1:19k B.W.).
Akte van geboorte in gemeente waar kind geboren is; geboorteplaats
De akte van geboorte wordt opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het kind is geboren (art. 1:19 lid 1 B.W.).
Geboorteplaats vondeling
Als de plaats van de feitelijke geboorte van het kind niet bekend is, wordt de akte opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het kind is aangetroffen. Die gemeente geldt als gemeente waar het kind is geboren (art. 1:19 lid 2 B.W.).
Geboorteplaats van geboorte bij geboorte in een vervoermiddel binnen Nederland
In geval van geboorte op Nederlands grondgebied in een rijdend voertuig of op een varend schip of tijdens een binnenlandse luchtreis met een luchtvaartuig, wordt de akte van geboorte opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar dat kind het voertuig, het schip of het luchtvaartuig verlaat, dan wel waar het schip ligplaats kiest. Die gemeente geldt als gemeente waar het kind is geboren (art. 1:19a lid 1 B.W.).
Geboorteplaats geboorte bij geboorte in een vervoermiddel buiten Nederland
In geval van geboorte tijdens een zeereis met een in Nederland geregistreerd vaartuig, dan wel tijdens een internationale luchtreis met een in Nederland geregistreerd luchtvaartuig, is de gezagvoerder van het vaartuig of het luchtvaartuig verplicht een voorlopige akte van geboorte binnen vierentwintig uur in het journaal in te schrijven in tegenwoordigheid van twee getuigen en zo mogelijk van de vader.
De gezagvoerder zendt een afschrift van die akte zo spoedig mogelijk aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente ‘s-Gravenhage. Deze maakt de akte van geboorte op aan de hand van het ontvangen afschrift, met dien verstande dat hij gegevens die ontbreken of hem blijken onjuist te zijn, zoveel mogelijk aanvult of verbetert. Aan de personen op wie de akte betrekking heeft, wordt een uittreksel van de akte toegezonden (art. 1:19a lid 2 B.W.).
Geen bekende geboorteplaats of naam moeder niet bekend
Indien de plaats of de dag van de geboorte van het kind niet bekend is dan wel indien de naam, met inbegrip van de voornamen, van de moeder uit wie het kind is geboren niet bekend is, wordt de geboorteakte ten aanzien van deze punten opgemaakt krachtens een bevel en overeenkomstig de aanwijzingen van het openbaar ministerie (art. 1:19b B.W.).
Toezending voorlopige akte van geboorte aan Ministerie
Wanneer op grond van art. 1:5 lid 10 B.W. (voorlopige naam als er geen moeder of vader bekend is) in de akte een voorlopige voornaam en geslachtsnaam opgenomen, dan zendt de ambtenaar van de burgerlijke stand onverwijld een volledig afschrift van de akte aan Onze Minister van Justitie (art. 1:19c B.W.).
Aanduiding geslacht als dit onduidelijk is
Als het geslacht van het kind twijfelachtig is, wordt een geboorteakte opgemaakt, waarin wordt vermeld dat het geslacht van het kind niet is kunnen worden vastgesteld (art. 1:19d lid 1 B.W.).
Binnen drie maanden na de geboorte wordt onder doorhaling van de in het eerste lid bedoelde akte een nieuwe geboorteakte opgemaakt, waarin het geslacht, indien dit inmiddels is vastgesteld, wordt vermeld aan de hand van een ter zake overgelegde medische verklaring. In geval van overlijden binnen die termijn, ter gelegenheid van de aangifte van het overlijden (art. 1:19d lid 2 B.W.).
Als binnen de in het tweede lid genoemde termijn geen medische verklaring is overgelegd, of wanneer uit de overgelegde medische verklaring blijkt dat het geslacht niet kon worden vastgesteld, dan vermeldt de nieuwe geboorteakte dat het geslacht van het kind niet kon worden vastgesteld (art. 1:19d lid 3 B.W.).
Doen van aangifte van geboorte: in persoon of elektronisch
De wettelijke regeling van de aangifte van de geboorte van een kind beoogt ervoor te zorgen, dat iedere geboorte ook wordt aangegeven. Vandaar dat verschillende personen de wettelijke verplichting rust om de aangifte van geboorte te doen.
De aangifte van een geboorte kan in persoon of, als deze weg is geopend, elektronisch worden gedaan. Tot elektronische aangifte zijn uitsluitend bevoegd de moeder uit wie het kind is geboren en de vader van het kind (art. 1:19e lid 1 B.W.).
Tot de aangifte in persoon van een geboorte is bevoegd de moeder uit wie het kind is geboren (art. 1:19e lid 2 B.W.).
Tot de aangifte in persoon is verplicht de vader of de moeder uit wie het kind niet is geboren (art. 1:19e lid 3 B.W.).
Zijn er geen vader of moeder (uit wie het kind niet is geboren) of als deze verhinderd is om de aangifte te doen, dan is op grond van art. 1:19e lid 4 B.W. tot aangifte verplicht:
a. ieder die bij het ter wereld komen van het kind tegenwoordig is geweest;
b. de bewoner van het huis waar de geboorte heeft plaats gehad, of indien zulks is geschied in een inrichting tot verpleging of verzorging bestemd, in een gevangenis of in een soortgelijke inrichting, het hoofd van die inrichting of een door hem bij onderhandse akte bijzonderlijk tot het doen van de aangifte aangewezen ondergeschikte. Maar alleen als er niet iemand bij was (sub a) of die verhinderd is (lid 5).
Aangifte geboorte door de Burgemeester
Wanneer tot de aangifte bevoegde of verplichte personen ontbreken of nalaten de aangifte te doen, geschiedt deze door of vanwege de burgemeester van de gemeente alwaar de geboorteakte moet worden opgemaakt (art. 1:19e lid 6 B.W.).
Aangifte van geboorte binnen drie dagen
De verplichting tot aangifte moet worden vervuld binnen drie dagen na de dag der bevalling.
Van een aangifte later dan de derde dag, bedoeld in de eerste zin van dit lid, wordt door de ambtenaar van de burgerlijke stand mededeling gedaan aan het openbaar ministerie (art. 1:19e lid 7 B.W.).
ID-check aangever geboorte; te verstrekken gegevens bij aangifte geboorte
e ambtenaar van de burgerlijke stand stelt de identiteit van de aangever vast aan de hand van een document als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht, dan wel op bij algemene maatregel van bestuur te bepalen andere wijze (art. 1:19e lid 8 B.W.).
De aangever moet ingevolge art. 1:19e lid 9 B.W. in ieder geval de volgende gegevens verstrekken:
a. de dag, de plaats en het tijdstip van de geboorte;
b. het geslacht van het kind;
c. de voornamen van het kind;
d. de geslachtsnaam, de voornamen, de dag van geboorte, de woonplaats, het woonadres en
e. zo mogelijk, het burgerservicenummer van de moeder uit wie het kind is geboren.
Het geslacht uiteraard voor zover mogelijk (zie hierboven, art. 1:19d B.W.).
Te verstrekken gegevens bij elektronische aangifte geboorte
Bij elektronische aangifte dient de moeder uit wie het kind is geboren haar burgerservicenummer op te geven en dient de vader zowel zijn burgerservicenummer als dat van de moeder uit wie het kind is geboren op te geven. Tevens dient de moeder uit wie het kind is geboren of de vader de juistheid van de in het negende lid, onder a, b en d genoemde gegevens te laten bevestigen door de betrokken arts of verloskundige (art. 1:19e lid 10 B.W.).
Medische verklaring geboorte
Bij de aangifte kan de ambtenaar van de burgerlijke stand vragen om een door de arts of de verloskundige die bij het ter wereld komen van het kind tegenwoordig was, opgemaakte verklaring dat het kind uit de als moeder opgegeven persoon is geboren. Is het kind buiten de tegenwoordigheid van een arts of verloskundige ter wereld gekomen, dan kan hij zich een door een zodanige hulpverlener nadien opgemaakte verklaring doen overleggen (art. 1:19e lid 11 B.W.).
Wordt geen gevolg gegeven aan het verzoek om een medische verklaring van geboorte, dan vindt art. 1:19b B.W. toepassing. De akte wordt dan opgemaakt conform een bevel van het OM.
Wetswijziging tegengaan huwelijkse gevangenschap en enkele andere aanpassingen
Met de wetswijziging inzake het tegengaan van huwelijkse gevangenschap en enige andere wetten (Stb. 2023, 84) is een verwijzingsfout in art. 1:19e lid 4 B.W. hersteld: verwezen wordt thans naar (de persoon bedoeld in) lid 2.
Ook is lid 13 van dit artikel vervallen (onder vernummering van lid 14 naar 13).
In art. 1:19i lid 1 B.W. wordt de verwijzing veranderd in 7e (i.p.v. 6e). Zie voor uitleg bij deze wijzigingen ook de Memorie van Toelichting.
Akte van overlijden
Een akte van overlijden wordt opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden (art. 1:19f lid 1 B.W.).
Indien een lijk is gevonden en de plaats of de dag van overlijden niet met voldoende nauwkeurigheid kan worden vastgesteld, wordt de akte van overlijden opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waarin het lijk is gevonden of aan land gebracht (art. 1:19f lid 2 B.W.).
Lid 1 geldt ook indien het overlijden heeft plaatsgevonden op een op zee gestationeerde installatie en het lijk in Nederland aan land wordt gebracht (art. 1:19f lid 3 B.W.).
Plaats van overlijden in een rijdend voertuig of schip in Nederland
In geval van overlijden op Nederlands grondgebied in een rijdend voertuig of op een varend schip of tijdens een binnenlandse luchtreis met een luchtvaartuig, wordt de akte van overlijden opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het lijk het voertuig, het schip of het luchtvaartuig verlaat, dan wel waar het schip ligplaats kiest. Die gemeente geldt als gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden (art. 1:19g lid 1 B.W.).
In geval van overlijden tijdens een zeereis met een in Nederland geregistreerd voertuig, dan wel tijdens een internationale luchtreis met een in Nederland geregistreerd luchtvaartuig, is de gezagvoerder van het vaartuig of het luchtvaartuig verplicht een voorlopige akte van overlijden binnen vierentwintig uur in het journaal in te schrijven in tegenwoordigheid van twee getuigen. De gezagvoerder zendt een afschrift van die akte zo spoedig mogelijk naar de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente ‘s-Gravenhage. Deze maakt de akte van overlijden op aan de hand van het ontvangen afschrift, met dien verstande dat hij gegevens die ontbreken of hem blijken onjuist te zijn, zoveel mogelijk aanvult of verbetert. Aan de personen op wie de akte betrekking heeft, wordt een uittreksel van de akte toegezonden (art. 1:19g lid 2 B.W.).
Wie bevoegd is tot doen van aangifte van overlijden
Tot de aangifte van een overlijden is bevoegd wie daarvan uit eigen wetenschap kennis draagt (art. 1:19h lid 1 B.W.).
Akte doodgeboren kind
Wanneer een kind levenloos ter wereld is gekomen, wordt een akte opgemaakt, die in het register van overlijden wordt opgenomen (art. 19i lid 1 B.W.).
AMvB akte van geboorte en akte van overlijden: Besluit Burgerlijke stand
Bij algemene maatregel van bestuur wordt geregeld al wat betreft de aan de ambtenaar over te leggen stukken, het opmaken van de akten, onderscheidenlijk de voorlopige akten van geboorte en van overlijden, en de inhoud daarvan (art. 1:19j lid 1 B.W.). Deze AMvB is het Besluit Burgerlijke Stand 1994.
Attestatie de vita
Een ieder die zijn gewone verblijfplaats in Nederland heeft, kan de ambtenaar van de burgerlijke stand van zijn woonplaats verzoeken om afgifte van een attestatie de vita opgesteld overeenkomstig bijlage 1 van de op 10 september 1998 te Parijs tot stand gekomen Overeenkomst betreffende de afgifte van een attestatie de vita (Trb. 2004, 283) (art. 1:19k lid 1 B.W.).
De verzoeker verschijnt in persoon voor de ambtenaar van de burgerlijke stand van zijn woonplaats, dan wel voor de daartoe in Nederland bevoegde diplomatieke of consulaire autoriteit, tenzij hij in de onmogelijkheid hiertoe verkeert. Hij toont zijn identiteit aan aan de hand van een document als bedoeld in art. 1 Wet op de identificatieplicht (art. 1:19k lid 2 B.W.).
De attestatie de vita is gedurende zes maanden geldig, te rekenen vanaf de datum van afgifte. Zij is vrijgesteld van de vereisten van vertaling en van legalisatie dan wel van enig soortgelijk formeel vereiste (art. 1:19k lid 3 B.W.).
De attestatie de vita wordt afgegeven in de Nederlandse taal en in de Franse taal (art. 1:19k lid 4 B.W.). Op verzoek wordt daarbij tevens afgegeven:
a. de lijst van coderingen en de vertaling ervan in de officiële taal of in één van de officiële talen van het land waar de attestatie overgelegd zal worden, of
b. de vertaling in de officiële taal of in één van de officiële talen van de landen die bij de in het eerste lid genoemde Overeenkomst partij zijn. De vertaling wordt uitgevoerd overeenkomstig de in de bijlage bij de Overeenkomst vastgestelde termen.
Iedere belanghebbende kan op grond van art. 1:19k lid 5 B.W. met betrekking tot een attestatie de vita die is afgegeven in een ander land dat partij is bij de in het eerste lid genoemde Overeenkomst, de ambtenaar van de burgerlijke stand in zijn woonplaats dan wel de daartoe in Nederland bevoegde diplomatieke of consulaire autoriteit verzoeken om afgifte van:
a. een vertaling van de coderingen in het Nederlands, of
b. een vertaling van de attestatie de vita in het Nederlands.
Auteur & Last edit
[MdV, 18-02-2022; laatste bewerking 21-07-2023]
Akten van geboorte, van overlijden en de akten houdende attestaties de vita (Afd. 4, Titel 4, Boek 1 B.W.)
Zoeken binnen de kennisbank
Lawyrup, jouw gratis kennisbank over burgerlijk (proces)recht!