Akten van de burgerlijke stand en partijen daarbij (Afd. 3, Titel 4, Boek 1 B.W.)
Inleiding akten van de burgerlijke stand en partijen daarbij
In Titel 4 van Boek 1 B.W. is de burgerlijke stand geregeld. In Afd. 3, Titel 4 van Boek 1 B.W. worden regels gegeven over de verschillende akten, die de ambtenaar van de burgerlijke stand kan opmaken. Deze afdeling omvat 5 bepalingen (art. 1:18 B.W. tot en met art. 1:18d B.W.).
Doordat het hier gaat om akten van een officiële daartoe aangestelde ambtenaar, hebben deze een bijzondere bewijskracht. Daarom stelt de ambtenaar niet zomaar een akte op. Zie ook de pagina Akten en vonnissen.
Inhoud akte burgerlijke stand
De ambtenaar van de burgerlijke stand mag in de akten alleen opnemen hetgeen ingevolge het bij of krachtens de wet bepaalde moet worden verklaard of opgenomen (art. 1:18 lid 1 B.W.).
Voordat de ambtenaar van de burgerlijke stand overgaat tot het opmaken van een akte, verifieert hij de door partijen bij de akte verstrekte gegevens door raadpleging van de basisregistratie personen en, zo nodig, andere daartoe bestemde registers of bevoegde autoriteiten. Partijen zijn daarvoor geen leges verschuldigd (art. 1:18 lid 2 B.W.).
De ambtenaar kan verder inzage van alle bescheiden vragen die hij nodig acht voor de inschrijving (art. 1:18 lid 3 B.W.).
In de zaak Rb. Den Haag 4 september 2017 (inschrijving kinderen in Nederlandse register) wees de rechtbank het verzoek van de moeder tot inschrijving van haar twee kinderen in het geboorteregister toe. De ambtenaar had inschrijving geweigerd, omdat hij vond dat de ouders een huwelijksakte hadden moeten overleggen. De ambtenaar had de inschrijving van de Britse geboorteakten geweigerd, omdat verzoekster geen gelegaliseerde huwelijksakte kon overleggen ter onderbouwing van de in de Britse geboorteakten vermelde afstammingsrelatie tussen de man en de kinderen. De vrouw had de Nederlandse nationaliteit en de man de Somalische. Ze waren volgens de sharia in de echt getreden. De geboorte van de kinderen was in Engeland ingeschreven. In de basisregistratie personen (BRP) van de kinderen stonden de vrouw en de man als ouders geregistreerd.
De rechtbank overwoog, dat bij de beoordeling op grond van art. 10:101 B.W. van de erkenning van de familierechtelijke betrekking de voorvraag van erkenning van het daaraan ten grondslag liggende huwelijk geen rol dient te spelen. Door de wetgever is uitdrukkelijk afstand gedaan van de conflictrechtelijke toets bij de erkenningsvraag. Het is dan in strijd met de (laatstbedoelde) strekking van de erkenningsregel om de conflictrechtelijke toets dan wel toe te passen bij de voorvraag naar de geldigheid van het huwelijk die aan de afstammingsband ten grondslag ligt. Zie ook de pagina Erkenning van buitenlandse rechterlijke beslissingen en rechtsfeiten inzake afstamming.
Daarbij wordt verwezen naar HR 19 mei 2017 (erkenning kind uit polygaam Marokkaans huwelijk). Zie de pagina Afstamming en internationaal privaatrecht.
Bij AMvB wordt een nadere regeling gegeven inzake het opmaken van akten door de burgerlijke stand (art. 1:18 lid 5 B.W.).
Lid 4 is nog niet in werking getreden.
Wie zijn aan te merken als de partijen bij een akte burgerlijke stand?
Partijen bij een akte van de burgerlijke stand zijn degenen die aan de ambtenaar van de burgerlijke stand een aangifte doen of te zijnen overstaan een verklaring afleggen betreffende een feit, waarvan de akte bestemd is te doen blijken (art. 1:18a lid 1 B.W.).
Belanghebbende partijen zijn partijen die met hun verklaring enig rechtsgevolg teweeg brengen voor henzelf of voor medepartijen, dan wel voor henzelf en medepartijen (art. 1:18a lid 2 B.W.).
Belanghebbende partijen kunnen zich door een daartoe bij authentieke akte gevolmachtigde laten vertegenwoordigen (art. 1:18a lid 3 B.W.). De gevolmachtigde persoon wordt daarmee ook partij bij de akte (art. 1:18a lid 4 B.W.).
Ambtenaar burgerlijke stand mag geen aktes voor zichzelf opmaken
De ambtenaar van de burgerlijke stand mag geen akte verlijden waarin hijzelf als partij of belanghebbende partij voorkomt (art. 1:18a lid 5 B.W.).
Eisen aan elektronisch systeem voor het verwerken van gegevens van de Burgerlijke stand
In art. 1:18b lid 1 B.W. zijn de eisen aan het elektronische systeem van de Burgerlijke stand gesteld. Hiervoor kunnen volgens lid 2 ook nadere regels gegeven worden. Dit is het Besluit elektronische dienstverlening burgerlijke stand.
Weigering opmaken akte Burgerlijke stand
Wanneer een partij bij een akte van de burgerlijke stand of een belanghebbende partij in gebreke blijft om de in art. 1:18 lid 3 B.W. bedoelde bescheiden over te leggen, of acht de ambtenaar van de burgerlijke stand de overgelegde bescheiden ongenoegzaam, dan weigert deze tot het opmaken van de akte over te gaan (art. 1:18c lid 1 B.W.).
De ambtenaar van de burgerlijke stand weigert eveneens tot het opmaken van de akte over te gaan, indien hij van oordeel is dat de Nederlandse openbare orde zich hiertegen verzet (art. 1:18c lid 2 B.W.). Bij voorbeeld dus bij bigamie of in het geval van de weigering inschrijving Britse geboorteaktes hiervoor vermeld (welke weigering overigens onterecht werd geacht).
Gemotiveerde beslissing en beroepsgang weigering opmaken akte Burgerlijke stand en melding IND
Van een weigering als bedoeld in art. 1:18c lid 1 B.W. of art. 1:18c lid 2 B.W. stuurt de ambtenaar van de burgerlijke stand een schriftelijke, met redenen omklede mededeling aan de partijen bij de akte en aan de belanghebbende partijen, onder vermelding van de tegen die weigering openstaande voorziening van Afd. 12 (zie de pagina Voorziening weigering verrichting burgerlijke stand). Een afschrift van deze mededeling doet hij aan de Immigratie- en Naturalisatiedienst toekomen.
Dubbel afschrift akten burgerlijke stand
Van alle in registers opgenomen akten van de burgerlijke stand wordt een dubbel of een afschrift gehouden, volgens regels, bij Algemene Maatregel van Bestuur te stellen (art. 1:18d lid 1 B.W.). De bewaring wordt eveneens bij AMvB geregeld (lid 2).
Vervanging verloren gegane of beschadigde akten burgerlijke stand
Wanneer akten van de burgerlijke stand verloren zijn gegaan of verminkt zijn, wordt ter vervanging van deze akten van de dubbelen van de akten een afschrift gemaakt door een of meer door Onze Minister van Justitie aan te wijzen Centrale Bewaarplaatsen waar de dubbelen bewaard worden. De afschriften treden in de plaats van de verloren gegane of verminkte akten (art. 1:18d lid 3 B.W.).
Deze bepaling brengt de opzettelijke verbranding van de registers van de burgerlijke stand in herinnering, zoals die plaatsvond tijdens de 2e Wereldoorlog. Dit om vervolging van personen door de Duitse bezetter te bemoeilijken. Maar ook tegenwoordig kan natuurlijk door een ongeluk een akte beschadigd raken of verloren gaan.
Van vervangen akten wordt een lijst opgesteld, die in de Staatscourant wordt gepubliceerd (art. 1:18d lid 4 B.W.).
De Minister kan nadere regels stellen inzake de wijze van vervanging (lid 6). De kosten van vervanging komen voor rekening van de Staat (lid 5).
Auteur & Last edit
[MdV, 18-02-2022; laatste bewerking 8-01-2023]
Akten van de burgerlijke stand en partijen daarbij (Afd. 3, Titel 4, Boek 1 B.W.)
Akten van de burgerlijke stand en partijen daarbij (Afd. 3, Titel 4, Boek 1 B.W.)
Inleiding akten van de burgerlijke stand en partijen daarbij
In Titel 4 van Boek 1 B.W. is de burgerlijke stand geregeld. In Afd. 3, Titel 4 van Boek 1 B.W. worden regels gegeven over de verschillende akten, die de ambtenaar van de burgerlijke stand kan opmaken. Deze afdeling omvat 5 bepalingen (art. 1:18 B.W. tot en met art. 1:18d B.W.).
Doordat het hier gaat om akten van een officiële daartoe aangestelde ambtenaar, hebben deze een bijzondere bewijskracht. Daarom stelt de ambtenaar niet zomaar een akte op. Zie ook de pagina Akten en vonnissen.
Inhoud akte burgerlijke stand
De ambtenaar van de burgerlijke stand mag in de akten alleen opnemen hetgeen ingevolge het bij of krachtens de wet bepaalde moet worden verklaard of opgenomen (art. 1:18 lid 1 B.W.).
Voordat de ambtenaar van de burgerlijke stand overgaat tot het opmaken van een akte, verifieert hij de door partijen bij de akte verstrekte gegevens door raadpleging van de basisregistratie personen en, zo nodig, andere daartoe bestemde registers of bevoegde autoriteiten. Partijen zijn daarvoor geen leges verschuldigd (art. 1:18 lid 2 B.W.).
De ambtenaar kan verder inzage van alle bescheiden vragen die hij nodig acht voor de inschrijving (art. 1:18 lid 3 B.W.).
In de zaak Rb. Den Haag 4 september 2017 (inschrijving kinderen in Nederlandse register) wees de rechtbank het verzoek van de moeder tot inschrijving van haar twee kinderen in het geboorteregister toe. De ambtenaar had inschrijving geweigerd, omdat hij vond dat de ouders een huwelijksakte hadden moeten overleggen. De ambtenaar had de inschrijving van de Britse geboorteakten geweigerd, omdat verzoekster geen gelegaliseerde huwelijksakte kon overleggen ter onderbouwing van de in de Britse geboorteakten vermelde afstammingsrelatie tussen de man en de kinderen. De vrouw had de Nederlandse nationaliteit en de man de Somalische. Ze waren volgens de sharia in de echt getreden. De geboorte van de kinderen was in Engeland ingeschreven. In de basisregistratie personen (BRP) van de kinderen stonden de vrouw en de man als ouders geregistreerd.
De rechtbank overwoog, dat bij de beoordeling op grond van art. 10:101 B.W. van de erkenning van de familierechtelijke betrekking de voorvraag van erkenning van het daaraan ten grondslag liggende huwelijk geen rol dient te spelen. Door de wetgever is uitdrukkelijk afstand gedaan van de conflictrechtelijke toets bij de erkenningsvraag. Het is dan in strijd met de (laatstbedoelde) strekking van de erkenningsregel om de conflictrechtelijke toets dan wel toe te passen bij de voorvraag naar de geldigheid van het huwelijk die aan de afstammingsband ten grondslag ligt. Zie ook de pagina Erkenning van buitenlandse rechterlijke beslissingen en rechtsfeiten inzake afstamming.
Daarbij wordt verwezen naar HR 19 mei 2017 (erkenning kind uit polygaam Marokkaans huwelijk). Zie de pagina Afstamming en internationaal privaatrecht.
Bij AMvB wordt een nadere regeling gegeven inzake het opmaken van akten door de burgerlijke stand (art. 1:18 lid 5 B.W.).
Lid 4 is nog niet in werking getreden.
Wie zijn aan te merken als de partijen bij een akte burgerlijke stand?
Partijen bij een akte van de burgerlijke stand zijn degenen die aan de ambtenaar van de burgerlijke stand een aangifte doen of te zijnen overstaan een verklaring afleggen betreffende een feit, waarvan de akte bestemd is te doen blijken (art. 1:18a lid 1 B.W.).
Belanghebbende partijen zijn partijen die met hun verklaring enig rechtsgevolg teweeg brengen voor henzelf of voor medepartijen, dan wel voor henzelf en medepartijen (art. 1:18a lid 2 B.W.).
Belanghebbende partijen kunnen zich door een daartoe bij authentieke akte gevolmachtigde laten vertegenwoordigen (art. 1:18a lid 3 B.W.). De gevolmachtigde persoon wordt daarmee ook partij bij de akte (art. 1:18a lid 4 B.W.).
Ambtenaar burgerlijke stand mag geen aktes voor zichzelf opmaken
De ambtenaar van de burgerlijke stand mag geen akte verlijden waarin hijzelf als partij of belanghebbende partij voorkomt (art. 1:18a lid 5 B.W.).
Eisen aan elektronisch systeem voor het verwerken van gegevens van de Burgerlijke stand
In art. 1:18b lid 1 B.W. zijn de eisen aan het elektronische systeem van de Burgerlijke stand gesteld. Hiervoor kunnen volgens lid 2 ook nadere regels gegeven worden. Dit is het Besluit elektronische dienstverlening burgerlijke stand.
Weigering opmaken akte Burgerlijke stand
Wanneer een partij bij een akte van de burgerlijke stand of een belanghebbende partij in gebreke blijft om de in art. 1:18 lid 3 B.W. bedoelde bescheiden over te leggen, of acht de ambtenaar van de burgerlijke stand de overgelegde bescheiden ongenoegzaam, dan weigert deze tot het opmaken van de akte over te gaan (art. 1:18c lid 1 B.W.).
De ambtenaar van de burgerlijke stand weigert eveneens tot het opmaken van de akte over te gaan, indien hij van oordeel is dat de Nederlandse openbare orde zich hiertegen verzet (art. 1:18c lid 2 B.W.). Bij voorbeeld dus bij bigamie of in het geval van de weigering inschrijving Britse geboorteaktes hiervoor vermeld (welke weigering overigens onterecht werd geacht).
Gemotiveerde beslissing en beroepsgang weigering opmaken akte Burgerlijke stand en melding IND
Van een weigering als bedoeld in art. 1:18c lid 1 B.W. of art. 1:18c lid 2 B.W. stuurt de ambtenaar van de burgerlijke stand een schriftelijke, met redenen omklede mededeling aan de partijen bij de akte en aan de belanghebbende partijen, onder vermelding van de tegen die weigering openstaande voorziening van Afd. 12 (zie de pagina Voorziening weigering verrichting burgerlijke stand). Een afschrift van deze mededeling doet hij aan de Immigratie- en Naturalisatiedienst toekomen.
Dubbel afschrift akten burgerlijke stand
Van alle in registers opgenomen akten van de burgerlijke stand wordt een dubbel of een afschrift gehouden, volgens regels, bij Algemene Maatregel van Bestuur te stellen (art. 1:18d lid 1 B.W.). De bewaring wordt eveneens bij AMvB geregeld (lid 2).
Vervanging verloren gegane of beschadigde akten burgerlijke stand
Wanneer akten van de burgerlijke stand verloren zijn gegaan of verminkt zijn, wordt ter vervanging van deze akten van de dubbelen van de akten een afschrift gemaakt door een of meer door Onze Minister van Justitie aan te wijzen Centrale Bewaarplaatsen waar de dubbelen bewaard worden. De afschriften treden in de plaats van de verloren gegane of verminkte akten (art. 1:18d lid 3 B.W.).
Deze bepaling brengt de opzettelijke verbranding van de registers van de burgerlijke stand in herinnering, zoals die plaatsvond tijdens de 2e Wereldoorlog. Dit om vervolging van personen door de Duitse bezetter te bemoeilijken. Maar ook tegenwoordig kan natuurlijk door een ongeluk een akte beschadigd raken of verloren gaan.
Van vervangen akten wordt een lijst opgesteld, die in de Staatscourant wordt gepubliceerd (art. 1:18d lid 4 B.W.).
De Minister kan nadere regels stellen inzake de wijze van vervanging (lid 6). De kosten van vervanging komen voor rekening van de Staat (lid 5).
Auteur & Last edit
[MdV, 18-02-2022; laatste bewerking 8-01-2023]
Akten van de burgerlijke stand en partijen daarbij (Afd. 3, Titel 4, Boek 1 B.W.)
Zoeken binnen de kennisbank
Lawyrup, jouw gratis kennisbank over burgerlijk (proces)recht!