Beslagrecht

Het beslagrecht is onderdeel van het executierecht. Aan elk materieel recht – zoals het eigendomsrecht of een vorderingsrecht uit een overeenkomst – is ook een processueel aspect verbonden. Dat is het processuele vorderingsrecht (het recht om een vordering in te stellen bij de rechter).

Geen eigenrichting maar executie via de deurwaarder

Volgens ons rechtssysteem mag de burger geen eigenrichting plegen: een rechtsvordering moet worden toegewezen door de rechter en vervolgens moet de tenuitvoerlegging ter hand worden genomen door een gerechtsdeurwaarder.

Hoofdregel van verhaalsrecht: de schuldenaar staat met heel zijn vermogen in voor zijn verplichtingen

Volgens het verhaalsrecht kan een schuldeiser zijn geldelijke vordering verhalen op ieder vermogensbestanddeel van de schuldenaar. De gerechtsdeurwaarder kan dus met een vonnis van de rechter in de hand executoriaal beslag leggen op een door de schuldeiser aan te wijzen beslagobject van de schuldenaar. Zoals een bankrekening, een vordering die de schuldenaar heeft op een derde, of op een roerende zaak van de schuldenaar – zoals een auto of een boot etc. – of op een onroerende zaak (een gebouw).

Openbare executie

De deurwaarder leidt de executie in volgens de regels van het executierecht, en uiteindelijk wordt er openbaar verkocht, tenzij de schuldenaar zelf betaalt en zo de executie afwendt.

Conservatoir beslag

Een bijzondere vorm van beslag is het zogeheten conservatoire of bewarende beslag. Alle beslagen die de schuldeiser executoriaal kan leggen, kunnen ook eerst als bewarend beslag gelegd worden.

De gedachte hierachter is om te voorkomen dat de vermogensbestanddelen al weg zijn tegen de tijd dat de rechter de vordering in de procedure heeft toegewezen. Na de toewijzing verschiet het conservatoire beslag van kleur en wordt het executoriaal. Vervolgens kan de gerechtsdeurwaarder tot de executie overgaan, als de schuldenaar niet vrijwillig betaalt.

[MdV, 6-04-2023]