Inleiding verzegeling goederen nalatenschap of gemeenschap

In Afd. 1, Titel 2, Boek III Rv. wordt de verzegeling van een boedel geregeld. Dit kan betrekking hebben op de goederen van een nalatenschap en of een gemeenschap. Zoals een vrije gemeenschap of een (ontbonden) huwelijksgoederengemeenschap. Met gemeenschap wordt hierbij gedoeld op een goederenrechtelijke gemeenschap in de zin van Titel 7 van Boek 3 B.W. (zie de pagina Gemeenschap).

De Afdeling omvat 8 bepalingen (art. 658 Rv. tot en met art. 665 Rv.).

Verzegeling van zaken behorend tot een nalatenschap of gemeenschap

Zaken die tot een nalatenschap of een gemeenschap waarop Afd. 2 Titel 7 Boek 3 B.W. van toepassing is, behoren kunnen worden verzegeld met verlof van de kantonrechter van de rechtbank van het arrondissement waarin de verzegeling moet plaatsvinden (art. 658 lid 1 Rv.).

Zie voor de genoemde categorie gemeenschappen uit Boek 3 B.W. de pagina Enige bijzondere gemeenschappen. Hiertoe behoort onder meer de huwelijksgoederengemeenschap.

De verzegeling geschiedt door een bij dit verlof aan te wijzen notaris met diens zegel. Tegen het verlof is geen hogere voorziening toegelaten.

De notaris kan een bewaarder van de gelegde zegels aanstellen (art. 658 lid 2 Rv.).

Overeenkomstige toepassing

Art. 444 Rv. (deurwaarder heeft toegang tot elke plaats), art. 444a Rv. (derden moeten medewerking verlenen om toegang te verschaffen) en art. 444b lid 2 en 3 Rv. (schade wordt aan derde vergoed en deurwaarder heeft geheimhoudingsplicht) zijn van overeenkomstige toepassing. Zie de pagina Executie van roerende zaken.

Gevallen waarin verlof tot verzegeling van een boedel gevraagd kan worden

Verlof tot verzegeling kan blijkens art. 660 lid 1 Rv. worden verzocht door:

i. hem die de nalatenschap kan opeisen of als deelgenoot of beperkt gerechtigde op een aandeel van de gemeenschap verdeling daarvan kan vorderen;

ii. een bloed- of aanverwant van de onbekwame, zo zich onder 1° bedoelde personen onbekwamen bevinden, die geen wettelijke vertegenwoordiger hebben, of, indien deze afwezig is;

En in geval van een nalatenschap door (iii):

a. de overgebleven echtgenoot of de overgebleven partner bij een geregistreerd partnerschap of door een executeur van de nalatenschap;

b. een van degenen die in dienst van de overledene waren of met hem samenwoonden, als noch de onder a bedoelde personen, noch een van de erfgenamen aanwezig mocht zijn;

c. de bewindvoerder, in het geval dat de nalatenschap onder bewind staat;

en verder:

iv. door een schuldeiser van de nalatenschap of gemeenschap, doch alleen indien hij zonder de verzegeling ernstig gevaar zou lopen zijn vordering niet te kunnen verhalen;

v. door een door de rechter benoemde vereffenaar van de nalatenschap of gemeenschap.

Voorwaarde voor verlenen van verlof tot verzegeling: bevoegdheid en belang

Het verlof wordt slechts gegeven, indien de verzoeker zijn recht of bevoegdheid en een voldoende ernstig belang bij de verzegeling summierlijk aannemelijk maakt (art. 660 lid 2 Rv.). Dat laatste is nogal logisch in het licht van art. 3:303 B.W., dat bepaalt dat er geen rechtsvordering is zonder belang. Zie ook de pagina Rechtsvorderingen.

Ambtshalve verzegeling op verzoek notaris of door Kantonrechter

Indien in geval van een nalatenschap een der in artikel 660, eerste lid onder 1° Rv., bedoelde personen afwezig of onbekwaam is, en geen wettelijke vertegenwoordiger heeft of deze afwezig is, kan het verlof tot verzegeling ook door een notaris worden verzocht of door de kantonrechter ambtshalve worden bevolen (art. 661 Rv.).

Proces-verbaal van verzegeling

Van de verzegeling moet een proces-verbaal worden opgemaakt, dat de volgende informatie bevat (art. 662 Rv.):

1. dag en uur van de verzegeling;
2. naam, voornaam en woonplaats van hem op wiens verzoek de verzegeling is gedaan en een keuze van woonplaats ten kantore van de notaris die de verzegeling verricht;
3. de vermelding van het verlof tot verzegeling;
4. de verschijning van de partijen en hun verzoeken en beweringen;
5. de opgave van de plaatsen en de voorwerpen waarop het zegel is gezet en een korte beschrijving van de zaken die buiten verzegeling zijn gebleven;
6. naam, woonplaats en beroep van de bewaarder als bedoeld in art. 658 lid 2 Rv.;
7. de eed bij de sluiting der verzegeling die in handen van de notaris moet worden afgelegd door degenen die de zaken onder zich hadden of het huis bewonen, waar de verzegeling is gedaan, dat zij niets verduisterd hebben, noch gezien hebben noch weten dat iets verduisterd is.

Boeken, papieren en administratie aangetroffen bij verzegeling

Indien bij de verzegeling boeken of papieren worden gevonden, kunnen zij door de notaris worden geopend. Indien zij voor de nalatenschap of gemeenschap of de daartoe behorende goederen of schulden van belang kunnen zijn, worden zij overgebracht naar de griffie van de rechtbank, bedoeld in art. 658 lid 1 Rv., of naar een andere door de notaris aan te wijzen plaats, waar zij ter beschikking van de partijen blijven (art. 663 lid 1 Rv.).

Zodra blijkt dat de overgebrachte boeken of papieren niet van belang zijn of aan een derde toebehoren, zorgt de notaris voor afgifte aan de rechthebbende (art. 663 lid 2 Rv.).

Vastleggen van de te verzegelen zaken met foto’s of kopieën

De notaris kan op verlangen en op kosten van elk der partijen de voorwerpen, boeken en papieren, alsmede de plaats waar zij zijn aangetroffen, doen fotograferen of kopiëren. Hij hecht de foto’s of kopieën aan het proces-verbaal van verzegeling (art. 664 Rv.).

Geen zaken van waarde, geen verzegeling

Indien geen tot de nalatenschap of gemeenschap behorende roerende zaken van voldoende belang worden aangetroffen, zal dit in het proces-verbaal worden vermeld en verzegeling achterwege kunnen blijven (art. 665 lid 1 Rv.).

Niet voor beslag vatbare zaken blijven buiten verzegeling

Zaken die niet voor beslag vatbaar zijn of niet zonder schade verzegeld kunnen worden, blijven buiten de verzegeling. Deze worden wel in het proces-verbaal vermeld (art. 665 lid 2 Rv.).

Auteur & Last edit

[MdV, 27-08-2021; laatste bewerking 27-07-2023]