Werken waar je wilt?
Crises brengen vaak ook veranderingen teweeg die bij geleidelijke ontwikkeling niet zo snel bereikt zouden zijn. Door WO II werd de deelname van vrouwen in het arbeidsproces meer geaccepteerd, waar voorheen mannen de overhand hadden. Tegenover evolutie staat revolutie volgens het mechanisme van de dialectiek. Het opgelegde thuiswerken, waar we mee te maken hebben gekregen sinds corona op het toneel verscheen, lijkt ook een blijvende positie in onze manier van werken te krijgen. Met het Initiatiefwetsvoorstel “Werken waar je wilt” willen de Kamerleden Van Weyenberg (D66) en Smeulders (GL) deze voorzet van de coronacrisis verzilveren.
Voordat bovenstaande intro verkeerd wordt begrepen: de coronapandemie is – hoewel ook van mondiale omvang en verwoestend voor de levens van sommigen – een “walk in the park” in vergelijking met oorlog. De impact die deze heeft op de manier waarop we ons dagelijks werk verrichten is naar mijn idee echter wel – enigszins – vergelijkbaar.
Wet Flexibel Werken
Een verzoek van de werknemer om de arbeidsplaats aan te passen moet volgens dit wetsvoorstel (nr. 35 714 d.d. 27 januari 2021) op eenzelfde wijze mogelijk worden als een verzoek tot aanpassing van de arbeidsduur of werktijd. Het wetsvoorstel ziet dus op een aanpassing van de Wet Flexibel werken, die al sinds 1 januari 2016 voorziet in de mogelijkheid voor de werknemer om de werkgever om aanpassing te verzoeken van (a) arbeidsduur, (b) arbeidsplaats of (c) werktijden. Zie de pagina Algemene bepalingen arbeidsovereenkomst.
Voor een toelichting op het Wetsvoorstel wordt hier kortheidshalve verwezen naar de Memorie van Toelichting bij het voorstel.
De WFW staat niet in Titel 10 van Boek 7 B.W., maar is neergelegd in een afzonderlijke wettelijke regeling. Met het Initiatiefwetsvoorstel wordt aangehaakt bij de bestaande regeling door ook de mogelijkheid van thuiswerken – wat in feite een variant is op aanpassing van de arbeidsplaats – aan de mogelijkheden van deze wet toe te voegen.
Inhoud van de wetswijziging
De inhoud van het wetsvoorstel is in wezen eenvoudig. Het voegt een artikellid in art. 2 Wet Flexibel Werken in (lid 5 nieuw). De inhoud daarvan luidt als volgt:
“De werkgever willigt het verzoek van de werknemer in:
a. in geval het betreft een verzoek om aanpassing van de arbeidsduur of de werktijd, voor zover het betreft tijdstip van ingang en de omvang van de aanpassing, tenzij zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zich daartegen verzetten; en
b. in geval het betreft een verzoek om aanpassing van de arbeidsplaats, voor zover zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zich daartegen niet verzetten en de gewenste arbeidsplaats het, binnen het grondgebied van de Europese Unie gelegen, woonadres van de werknemer is of een voor de arbeid passende arbeidsplaats van waaruit gebruikelijk ten behoeve van de werkgever werkzaamheden worden verricht.”
Toewijzing tenzij zwaarwegend bedrijfsbelang zich ertegen verzet
De werkgever kan het verzoek dus alleen afwijzen, als een zwaarwegend bedrijfsbelang zich daartegen verzet. Voor ambtenaren (die sinds invoering van de WNRA – zie het blog Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren onder het reguliere arbeidsrecht vallen) wanneer een zwaarwegend dienstbelang zich ertegen verzet.
Wijze van indienen van verzoek tot thuiswerken
De procedure is redelijk vormvrij. Het verzoek kan – zoals al gold voor aanpassingen waarin de WFW reeds voorzag – per email of per brief worden gedaan. Wel moet het voldoende duidelijk zijn en twee maanden tevoren worden ingediend. De werkgever dient uiterlijk een maand tevoren te beslissen, na voordien te hebben overlegd met de werknemer. De werkgever zal een beslissing – en dan met name een afwijzende – deugdelijk moeten motiveren.
Wanneer de werkgever het verzoek afwijst en de werknemer zich daar niet bij wil neerleggen, dan is de rechtsgang de reguliere gang naar de Kantonrechter.
Gaat thuiswerken een grotere vlucht nemen?
Of thuiswerken mede dankzij dit wetsvoorstel een grotere vlucht gaat nemen zal de toekomst leren. Allereerst zal het wetsvoorstel in deze vorm moeten worden aangenomen. Het zal met name de vraag zijn, of de toets van het “zwaarwegende bedrijfsbelang” overeind zal blijven, of dat de werkgever meer beleidsvrijheid gegund zal worden.
Aan thuiswerken kleven voor de werkgever ook nadelen. Zo neemt de betrokkenheid van de werknemer bij de onderneming af, is toezicht – en het geven van instructies – voor de werkgever lastiger en is ook het waarborgen van de veiligheid van de werknemer op diens thuiswerkplek een grotere uitdaging. En last but not least de gevaren van hacks en datalekken wanneer de werknemer buiten het bedrijfsnetwerk gebruik maakt van ICT-voorzieningen.
Lawyrup biedt in samenwerking met Vakwereld.nl het e-Book Nationaal Onderzoeksrapport Thuiswerken aan. Bij aankoop via Lawyrup krijg je 10% korting op de prijs. Ga naar de webshop. Het onderzoeksrapport is via Vakwereld.nl ook hard copy verkrijgbaar.
MdV, 11 mei 2021
Werken waar je wilt?
Crises brengen vaak ook veranderingen teweeg die bij geleidelijke ontwikkeling niet zo snel bereikt zouden zijn. Door WO II werd de deelname van vrouwen in het arbeidsproces meer geaccepteerd, waar voorheen mannen de overhand hadden. Tegenover evolutie staat revolutie volgens het mechanisme van de dialectiek. Het opgelegde thuiswerken, waar we mee te maken hebben gekregen sinds corona op het toneel verscheen, lijkt ook een blijvende positie in onze manier van werken te krijgen. Met het Initiatiefwetsvoorstel “Werken waar je wilt” willen de Kamerleden Van Weyenberg (D66) en Smeulders (GL) deze voorzet van de coronacrisis verzilveren.
Voordat bovenstaande intro verkeerd wordt begrepen: de coronapandemie is – hoewel ook van mondiale omvang en verwoestend voor de levens van sommigen – een “walk in the park” in vergelijking met oorlog. De impact die deze heeft op de manier waarop we ons dagelijks werk verrichten is naar mijn idee echter wel – enigszins – vergelijkbaar.
Wet Flexibel Werken
Een verzoek van de werknemer om de arbeidsplaats aan te passen moet volgens dit wetsvoorstel (nr. 35 714 d.d. 27 januari 2021) op eenzelfde wijze mogelijk worden als een verzoek tot aanpassing van de arbeidsduur of werktijd. Het wetsvoorstel ziet dus op een aanpassing van de Wet Flexibel werken, die al sinds 1 januari 2016 voorziet in de mogelijkheid voor de werknemer om de werkgever om aanpassing te verzoeken van (a) arbeidsduur, (b) arbeidsplaats of (c) werktijden. Zie de pagina Algemene bepalingen arbeidsovereenkomst.
Voor een toelichting op het Wetsvoorstel wordt hier kortheidshalve verwezen naar de Memorie van Toelichting bij het voorstel.
De WFW staat niet in Titel 10 van Boek 7 B.W., maar is neergelegd in een afzonderlijke wettelijke regeling. Met het Initiatiefwetsvoorstel wordt aangehaakt bij de bestaande regeling door ook de mogelijkheid van thuiswerken – wat in feite een variant is op aanpassing van de arbeidsplaats – aan de mogelijkheden van deze wet toe te voegen.
Inhoud van de wetswijziging
De inhoud van het wetsvoorstel is in wezen eenvoudig. Het voegt een artikellid in art. 2 Wet Flexibel Werken in (lid 5 nieuw). De inhoud daarvan luidt als volgt:
“De werkgever willigt het verzoek van de werknemer in:
a. in geval het betreft een verzoek om aanpassing van de arbeidsduur of de werktijd, voor zover het betreft tijdstip van ingang en de omvang van de aanpassing, tenzij zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zich daartegen verzetten; en
b. in geval het betreft een verzoek om aanpassing van de arbeidsplaats, voor zover zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zich daartegen niet verzetten en de gewenste arbeidsplaats het, binnen het grondgebied van de Europese Unie gelegen, woonadres van de werknemer is of een voor de arbeid passende arbeidsplaats van waaruit gebruikelijk ten behoeve van de werkgever werkzaamheden worden verricht.”
Toewijzing tenzij zwaarwegend bedrijfsbelang zich ertegen verzet
De werkgever kan het verzoek dus alleen afwijzen, als een zwaarwegend bedrijfsbelang zich daartegen verzet. Voor ambtenaren (die sinds invoering van de WNRA – zie het blog Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren onder het reguliere arbeidsrecht vallen) wanneer een zwaarwegend dienstbelang zich ertegen verzet.
Wijze van indienen van verzoek tot thuiswerken
De procedure is redelijk vormvrij. Het verzoek kan – zoals al gold voor aanpassingen waarin de WFW reeds voorzag – per email of per brief worden gedaan. Wel moet het voldoende duidelijk zijn en twee maanden tevoren worden ingediend. De werkgever dient uiterlijk een maand tevoren te beslissen, na voordien te hebben overlegd met de werknemer. De werkgever zal een beslissing – en dan met name een afwijzende – deugdelijk moeten motiveren.
Wanneer de werkgever het verzoek afwijst en de werknemer zich daar niet bij wil neerleggen, dan is de rechtsgang de reguliere gang naar de Kantonrechter.
Gaat thuiswerken een grotere vlucht nemen?
Of thuiswerken mede dankzij dit wetsvoorstel een grotere vlucht gaat nemen zal de toekomst leren. Allereerst zal het wetsvoorstel in deze vorm moeten worden aangenomen. Het zal met name de vraag zijn, of de toets van het “zwaarwegende bedrijfsbelang” overeind zal blijven, of dat de werkgever meer beleidsvrijheid gegund zal worden.
Aan thuiswerken kleven voor de werkgever ook nadelen. Zo neemt de betrokkenheid van de werknemer bij de onderneming af, is toezicht – en het geven van instructies – voor de werkgever lastiger en is ook het waarborgen van de veiligheid van de werknemer op diens thuiswerkplek een grotere uitdaging. En last but not least de gevaren van hacks en datalekken wanneer de werknemer buiten het bedrijfsnetwerk gebruik maakt van ICT-voorzieningen.
Lawyrup biedt in samenwerking met Vakwereld.nl het e-Book Nationaal Onderzoeksrapport Thuiswerken aan. Bij aankoop via Lawyrup krijg je 10% korting op de prijs. Ga naar de webshop. Het onderzoeksrapport is via Vakwereld.nl ook hard copy verkrijgbaar.
MdV, 11 mei 2021