Bemiddelingsovereenkomst (Afd. 3, Titel 7, Boek 7 B.W.)

Inleiding bemiddelingsovereenkomst

De regeling van de bemiddelingsovereenkomst vinden we in Afd. 3, Titel 7, Boek 7 B.W. als onderdeel van Titel 7 Overeenkomst van opdracht. Deze afdeling bevat slechts drie artikelen.

Definitie bemiddelingsovereenkomst

In art. 7:425 B.W. wordt de bemiddelingsovereenkomst gedefinieerd als een specifieke voor van de overeenkomst van opdracht:

“waarbij de opdrachtnemer zich tegenover de opdrachtgever verbindt tegen loon als tussenpersoon werkzaam te zijn bij het tot stand brengen van een of meer overeenkomsten tussen de opdrachtgever en derden.”

De bemiddelingsovereenkomst is dus niet alleen een species van de overeenkomst van opdracht, maar ook van lastgeving – die immers tot doel heeft het verrichten van rechtshandelingen namens de opdrachtgever. Alleen is bij de bemiddelingsovereenkomst uitsluitend sprake van handelen op naam van de opdrachtgever en niet op naam van de tussenpersoon (de bemiddelaar).

Bemiddeling bij totstandbrengen reisovereenkomsten

In het arrest HR 9 april 2021 (Bedrijfstakspensioenfonds Reisbranche/Booking.com) was de vraag aan de orde, of Booking.com te beschouwen is als een bedrijf dat actief is in de reisbranche, en daarmee verplicht lid is van het bedrijfstakpensioenfonds en voor haar werknemers pensioenpremie moet afdragen. De Hoge Raad komt – anders dan het Hof – tot de conclusie dat Booking.com inderdaad moet worden aangemerkt als een reisagent omdat zij bemiddelt bij het tot stand komen van reisovereenkomsten.

Bij de uitleg van de pensioenregeling pas de Hoge Raad de CAO-norm toe: de regeling moet abstract uitgelegd worden. Zie ook de pagina Rechtsgevolgen van overeenkomsten.

De interessante vraag doet zich voor, of Booking.com hiermee ook is aan te merken als een doorverkoper van reisarrangementen in de zin van de wettelijke regeling van pakketreizen en gekoppelde reisarrangementen. Zie de pagina Pakketreizen en gekoppelde reisarrangementen.

Beloning van de bemiddelaar

De bemiddelaar heeft recht op loon. Ook wanneer de overeenkomst niet wordt uitgevoerd (art. 7:426 B.W.). Is echter bedongen dat de bemiddelaar dan geen loon krijgt (dus resultaatsafhankelijk loon) dan geldt die voorwaarde alleen als de niet-nakoming van de overeenkomst niet is toe te rekenen aan de opdrachtgever (lid 2). Anders zou dit immers een zgn. potestatieve voorwaarde zijn (waarvan de vervulling alleen afhankelijk is van de wil van de opdrachtgever).

Vermijden van tegenstrijdig belang

Ook bij bemiddeling geldt art. 7:417 B.W. (verbod dienen twee meesters) en de bepaling, dat de bemiddelaar het moet melden als hij een eigen belang bij de overeenkomst heeft (art. 4:418 B.W.).

Deze bepalingen gelden ook wanneer de bemiddelaar geen recht op loon heeft (bedongen).