Corona: geven en nemen in het arbeidsrecht
De maatregelen van de overheid in verband met corona leiden tot de nodige verwarring. Moet je nu wel een mondkapje op of niet? Is thuis werken verplicht? Of een recht? Ook werkgevers en werknemers worstelen hiermee. De rechter is er al een paar keer aan te pas gekomen.
In dit blog passeren enkele recente uitspraken de revue, over corona op de werkvloer en thuis.
Recht op thuis werken wegens corona?
In een kort geding (Rb. Gelderland 16 juni 2020) van een administratief medewerkster van een bedrijf in grootkeukens voor de horeca eiste de medewerkster, dat zij thuis mocht werken. Ze voelde zich niet veilig genoeg op kantoor omdat haar collega’s het niet zo nauw namen met de 1,5 meter. Thuis werken ging ook prima, vond ze. Bovendien had de werkgever eerst wel goed gevonden dat ze thuis werkte.
De werkgever wilde dat ze wel naar kantoor kwam. Er waren voldoende veiligheidsmaatregelen genomen. In het begin was het even wennen voordat iedereen wist hoe met de maatregelen binnen het bedrijf om te gaan. En de werkgever heeft immers instructiebevoegdheid hoe (en waar) het werk verricht wordt. Het thuis werken was tijdelijk. Er was niet afgesproken dat dit voor langere (of een bepaalde) tijd gold. Het zijn voor de werkgever spannende tijden, en dan is het nodig dat alle hens aan dek zijn.
“Het zeer algemeen geformuleerde overheidsadvies over zoveel mogelijk thuis werken grijpt niet zo ver in op de arbeidsverhouding dat een werknemer daaruit een ‘recht op thuis werken’ kan putten”, aldus de rechtbank.
De werkgever kan de instructie geven, dat er tijdelijk thuis gewerkt moet worden, maar kan de werknemer daarna ook opdragen weer naar het werk te komen. Zie de pagina Bijzondere verplichtingen van de werknemer inzake de instructiebevoegdheid van art. 7:660 B.W..
Loondoorbetaling bij thuis blijven wegens corona
In een ander kort geding (Rb. Limburg 23 juni 2020) had de werkgever wachtdagen ingehouden op het loon van een medewerker, die thuis was gebleven omdat een huisgenoot corona-klachten had. De werkgever geloofde de werknemer niet echt, maar kon ook niet hard maken dat de reden die de werknemer opgaf niet waar was. De werkgever had twijfels, omdat de werknemer eerst een verlofdag had gevraagd, welk verzoek was geweigerd.
De rechter is helder: als iemand vanwege corona-klachten volgens de overheidsregels thuis moet blijven, dan moet de werkgever gewoon doorbetalen. Dat geldt ook voor de situatie dat de werknemer niet zelf ziek is, maar een huisgenoot. Als de werkgever twijfels heeft, dan kan hij een doktersverklaring vragen. Is de werknemer zelf ziek, dan kan de werkgever de Arbo-arts inschakelen om de ziekmelding te controleren (Rb. Rotterdam 12 juni 2020).
Ontslag op staande voet en corona: wees niet te snel
De werkgever moet niet te snel overgaan tot ontslag op staande voet. Zie ook de pagina Einde arbeidsovereenkomst. Dat ondervond de werkgever, die een werknemer ontsloeg, omdat die volgens haar onterecht thuis bleef (Rb. Noord-Holland 27 juli 2020). De werknemer had zich erop beroepen, dat zijn vrouw tot een risicogroep behoorde. Hij had bovendien een ziek kind en had zelf ook een tijdje klachten gehad. De werkgever had de werknemer meteen gesommeerd om naar het werk te komen, en toen hem dit niet gebeurde ontslag op staande voet gegeven. Het ontslag was volgens de rechter nietig. De richtlijnen van het RIVM waren duidelijk: werk zoveel mogelijk thuis werken, terwijl van de zijde van werkgever niet is onderzocht of het mogelijk was om zo nodig ander passend werk vanuit huis te doen en dat ook niet is of aangeboden.
Corona-maatregelen op de werkvloer
Het ontslag op staande voet van een werknemer van Kwikfit, die een loopje nam met de corona-maatregelen hield ook geen stand. Maar het ontbindingsverzoek werd wel toegewezen (Rb. Rotterdam, 14 augustus 2020). De werknemer had een lang dienstverband. Het ontslag op staande voet wegens niet respecteren 1,5 meter afstand in werksituatie werd vernietigd, de rechtbank zag er geen dringende reden in. Maar het voorwaardelijk ontbindingsverzoek werd wel toegewezen (op de g-grond van art. 7:669 lid 3 B.W.) omdat de werknemer zich in het verleden meerdere malen niet aan voorschriften hield en daarvoor eerder waarschuwingen kreeg.
De werkgever moet dus – op grond van het goed werkgeverschap – wel de nodige maatregelen nemen (zie de pagina Algemene bepalingen arbeidsovereenkomst en de pagina Bijzondere verplichtingen van de werkgever). En de werknemer kan er door de werkgever aan gehouden worden die op te volgen.
Goed werkgever- en goed werknemerschap ook bij corona centraal
Welke slotsom kunnen we hieruit trekken? Werknemers moeten zich aan de corona-regels van de overheid houden. Als die thuis blijven (evt. als het kan, thuis werken) voorschrijven, dan moet de werkgever gewoon doorbetalen. De werkgever mag wel controleren of de werknemer echt ziek is (Arbo-arts) of een medische verklaring vragen als het een huisgenoot betreft. De werknemer moet – als het kan – wel gewoon naar het werk komen. De werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving, dus ook corona-maatregelen nemen. De werknemer moet zich daar dan weer aan houden.
Bovenal doen werknemers en werkgevers er goed aan, zich te houden aan de regels van goed werknemerschap en goed werkgeverschap. Fatsoenlijk met elkaar overleggen en rekening houden met de redelijke belangen over en weer staat voorop. Ook de rechter zal daarop bij diens afwegingen letten. We moeten het met elkaar zien op te lossen om ons door deze lastige periode heen te slaan.
MdV, 8-10-2020
Corona: geven en nemen in het arbeidsrecht
De maatregelen van de overheid in verband met corona leiden tot de nodige verwarring. Moet je nu wel een mondkapje op of niet? Is thuis werken verplicht? Of een recht? Ook werkgevers en werknemers worstelen hiermee. De rechter is er al een paar keer aan te pas gekomen.
In dit blog passeren enkele recente uitspraken de revue, over corona op de werkvloer en thuis.
Recht op thuis werken wegens corona?
In een kort geding (Rb. Gelderland 16 juni 2020) van een administratief medewerkster van een bedrijf in grootkeukens voor de horeca eiste de medewerkster, dat zij thuis mocht werken. Ze voelde zich niet veilig genoeg op kantoor omdat haar collega’s het niet zo nauw namen met de 1,5 meter. Thuis werken ging ook prima, vond ze. Bovendien had de werkgever eerst wel goed gevonden dat ze thuis werkte.
De werkgever wilde dat ze wel naar kantoor kwam. Er waren voldoende veiligheidsmaatregelen genomen. In het begin was het even wennen voordat iedereen wist hoe met de maatregelen binnen het bedrijf om te gaan. En de werkgever heeft immers instructiebevoegdheid hoe (en waar) het werk verricht wordt. Het thuis werken was tijdelijk. Er was niet afgesproken dat dit voor langere (of een bepaalde) tijd gold. Het zijn voor de werkgever spannende tijden, en dan is het nodig dat alle hens aan dek zijn.
“Het zeer algemeen geformuleerde overheidsadvies over zoveel mogelijk thuis werken grijpt niet zo ver in op de arbeidsverhouding dat een werknemer daaruit een ‘recht op thuis werken’ kan putten”, aldus de rechtbank.
De werkgever kan de instructie geven, dat er tijdelijk thuis gewerkt moet worden, maar kan de werknemer daarna ook opdragen weer naar het werk te komen. Zie de pagina Bijzondere verplichtingen van de werknemer inzake de instructiebevoegdheid van art. 7:660 B.W..
Loondoorbetaling bij thuis blijven wegens corona
In een ander kort geding (Rb. Limburg 23 juni 2020) had de werkgever wachtdagen ingehouden op het loon van een medewerker, die thuis was gebleven omdat een huisgenoot corona-klachten had. De werkgever geloofde de werknemer niet echt, maar kon ook niet hard maken dat de reden die de werknemer opgaf niet waar was. De werkgever had twijfels, omdat de werknemer eerst een verlofdag had gevraagd, welk verzoek was geweigerd.
De rechter is helder: als iemand vanwege corona-klachten volgens de overheidsregels thuis moet blijven, dan moet de werkgever gewoon doorbetalen. Dat geldt ook voor de situatie dat de werknemer niet zelf ziek is, maar een huisgenoot. Als de werkgever twijfels heeft, dan kan hij een doktersverklaring vragen. Is de werknemer zelf ziek, dan kan de werkgever de Arbo-arts inschakelen om de ziekmelding te controleren (Rb. Rotterdam 12 juni 2020).
Ontslag op staande voet en corona: wees niet te snel
De werkgever moet niet te snel overgaan tot ontslag op staande voet. Zie ook de pagina Einde arbeidsovereenkomst. Dat ondervond de werkgever, die een werknemer ontsloeg, omdat die volgens haar onterecht thuis bleef (Rb. Noord-Holland 27 juli 2020). De werknemer had zich erop beroepen, dat zijn vrouw tot een risicogroep behoorde. Hij had bovendien een ziek kind en had zelf ook een tijdje klachten gehad. De werkgever had de werknemer meteen gesommeerd om naar het werk te komen, en toen hem dit niet gebeurde ontslag op staande voet gegeven. Het ontslag was volgens de rechter nietig. De richtlijnen van het RIVM waren duidelijk: werk zoveel mogelijk thuis werken, terwijl van de zijde van werkgever niet is onderzocht of het mogelijk was om zo nodig ander passend werk vanuit huis te doen en dat ook niet is of aangeboden.
Corona-maatregelen op de werkvloer
Het ontslag op staande voet van een werknemer van Kwikfit, die een loopje nam met de corona-maatregelen hield ook geen stand. Maar het ontbindingsverzoek werd wel toegewezen (Rb. Rotterdam, 14 augustus 2020). De werknemer had een lang dienstverband. Het ontslag op staande voet wegens niet respecteren 1,5 meter afstand in werksituatie werd vernietigd, de rechtbank zag er geen dringende reden in. Maar het voorwaardelijk ontbindingsverzoek werd wel toegewezen (op de g-grond van art. 7:669 lid 3 B.W.) omdat de werknemer zich in het verleden meerdere malen niet aan voorschriften hield en daarvoor eerder waarschuwingen kreeg.
De werkgever moet dus – op grond van het goed werkgeverschap – wel de nodige maatregelen nemen (zie de pagina Algemene bepalingen arbeidsovereenkomst en de pagina Bijzondere verplichtingen van de werkgever). En de werknemer kan er door de werkgever aan gehouden worden die op te volgen.
Goed werkgever- en goed werknemerschap ook bij corona centraal
Welke slotsom kunnen we hieruit trekken? Werknemers moeten zich aan de corona-regels van de overheid houden. Als die thuis blijven (evt. als het kan, thuis werken) voorschrijven, dan moet de werkgever gewoon doorbetalen. De werkgever mag wel controleren of de werknemer echt ziek is (Arbo-arts) of een medische verklaring vragen als het een huisgenoot betreft. De werknemer moet – als het kan – wel gewoon naar het werk komen. De werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving, dus ook corona-maatregelen nemen. De werknemer moet zich daar dan weer aan houden.
Bovenal doen werknemers en werkgevers er goed aan, zich te houden aan de regels van goed werknemerschap en goed werkgeverschap. Fatsoenlijk met elkaar overleggen en rekening houden met de redelijke belangen over en weer staat voorop. Ook de rechter zal daarop bij diens afwegingen letten. We moeten het met elkaar zien op te lossen om ons door deze lastige periode heen te slaan.
MdV, 8-10-2020