De Europese Unie is immer bezig met de harmonisatie van wetgeving ter bevordering van de interne markt. Belangrijk onderdeel daarvan is de consumentenbescherming. Wanneer consumenten immers meer vertrouwen hebben in producten en diensten die worden aangeboden vanuit andere EU-Lidstaten, dan maakt dit de drempel om die aan te schaffen lager. In dit kader is in 2014 de afdeling overeenkomsten tussen handelaren en consumenten (Afd. 2B, Titel 5, Boek 6 B.W.) ingevoerd. Ook is de regeling van Koop en ruil (Afd. 1, Titel 1, Boek 7 B.W.) aangepast. In 2019 heeft de EU twee nieuwe richtlijnen uitgevaardigd, waarmee de regeling van de consumentenkoop verder wordt geharmoniseerd. Ook wordt een nieuwe regeling geïntroduceerd voor digitale inhoud en digitale diensten. Een adequate regeling daarvoor ontbrak tot nu toe. De Nederlandse wetgever moet die voor 1 juli 2021 implementeren, met als datum van inwerkingtreding 1 januari 2022.

Implementatie Richtlijn digitale inhoud en digitale diensten en gewijzigde Richtlijn consumentenkoop

Ter uitvoering hiervan ligt er sinds 19 februari 2021 een wetsvoorstel 35 734 voor in de Tweede Kamer. Gezien de zeer geringe bewegingsruimte die de beide richtlijnen aan de nationale wetgever bieden (zie de bepalingen “Dwingend karakter” in beide richtlijnen art. 21 resp. 22) en gelet op het tijdpad voor implementatie valt niet te verwachten dat deze wetswijziging veel vertraging zal oplopen bij de parlementaire behandeling. We kunnen dus welgevoeglijk aannemen, dat dit wetsvoorstel voor 1 juli 2021 door het parlement geloodst zal zijn, zodat deze gewijzigde regeling per 1 januari 2022 in werking zal treden. Voor de memorie van toelichting zie deze link.

De summiere inhoud van de twee richtlijnen zie de pagina Richtlijn digitale inhoud en digitale diensten (EU) 2019/770 en de pagina Richtlijn wijziging consumentenkoop (EU) 2019/771. Naast de introductie van digitale diensten wordt ook de regeling inzake conformiteit aangescherpt.

Aanpassing regeling overeenkomsten handelaren en consumenten

In de regeling met betrekking tot overeenkomsten tussen handelaren en consumenten wordt de definitie van consumentenkoop in art. 6:230g B.W. aangepast aan de gewijzigde definitie in art. 7:5 B.W.. Zie ook de pagina Overeenkomsten tussen handelaren en consumenten. In onderdeel d) wordt een zinsnede toegevoegd over “digitale weergave van waarde”.

Aanpassing regeling consumentenkoop

De regeling inzake de consumentenkoop wordt gewijzigd om deze in overeenstemming te brengen met de beide richtlijnen. Zie ook de pagina Algemene bepalingen koopovereenkomst.

Definitie consumentenkoop en introductie begrippen digitale diensten

Allereerst wordt in art. 7:5 lid 1 B.W. naast de definitie van de consumentenkoop in a) tot en met i) een aantal nieuwe definities toegevoegd, te weten voor: “zaak met digitale elementen”, “digitale inhoud”, “digitale dienst” “compatibiliteit”, “functionaliteit”, “interoperabiliteit”, “duurzaamheid” en “producent”. Ook wordt lid 5 (over energieleveringen) aangepast.

Er wordt een art. 7:5a B.W. toegevoegd waarmee ook digitale diensten en digitale inhoud worden geïntroduceerd in de consumentenkoop.

Commerciële garantie

Er wordt een art. 7:6a B.W. toegevoegd waarin de commerciële garantie wordt geregeld.

Conformiteit

De wettelijke regeling van conformiteit wordt bij de consumentenkoop aangescherpt. Hiertoe wordt art. 7:18 B.W. gewijzigd. De bepaling wordt vervangen en omvat straks lid 1 tot en met lid 6. ook wordt een art. 7:18a B.W. toegevoegd, dat een gebrek in de installatie van het gekochte ook doet vallen onder non-conformiteit.

Schending rechten derden: regeling tot herstel of vervanging

De richtlijnen omvatten ook een regeling voor het geval het gebruik van het gekochte door de rechten van derden – en dan met name IE-rechten – worden belemmerd. Dan heb je immers als consument niks aan de zaak. In dat geval biedt de wet een oplossingsmethodiek in art. 7:21 lid 2 B.W.. Ook wordt in lid 7 en lid 8 voorzien in hetzij herstel dan wel vervanging.

De sancties op niet toereikende herstel of vervanging worden opgenomen in art. 7:22 B.W. leden 5 tot en met 7.

Invoeging Titel 1AA (Boek 7 B.W.): digitale inhoud en digitale diensten

Na Titel 1A Overeenkomsten vakantieproducten (etc.) wordt een nieuwe titel ingevoegd: Titel 1AA Overeenkomsten voor de levering van digitale inhoud en digitale diensten tussen handelaren en consumenten.

Deze titel is uiteraard ter implementatie van de gelijknamige Richtlijn (EU) 2019/770. Voor de inhoud wordt verwezen naar het wetsvoorstel. Deze titel is als volgt ingericht:

Afd. 1 Algemene bepalingen (art. 7:50aa B.W. en art. 7:50ab B.W.);
Afd. 2 Verplichtingen van de handelaar (art. 7:50ac B.W. tot en met art. 7:50af B.W.);
Afd. 3 Bijzondere gevolgen van de niet-nakoming van de verplichtingen van de handelaar (art. 7:50ag B.W. tot en met art. 7:50am B.W.);
Afd. 4 Verplichtingen van de consument (art. 7:50an B.W. en art. 7:50ao B.W.);
Afd. 5 Slotbepaling (art. 7:50ap B.W.).

De regeling voorziet in (een verbeterde) consumentenbescherming bij consumentenkoop en in het bijzonder voor digitale produkten en diensten. De (weder)verkoper heeft krachtens de wet in ieder geval verhaal op zijn leverancier, als de gebreken aan het product of de dienst gebrekkig is en dit is toe te rekenen aan de leverancier.

De EU blijft werken aan harmonisatie en verbetering van de consumentenbescherming

Deze richtlijnen zijn weer een nieuwe loot aan de inspanningen van de EU ter harmonisatie van het consumentenrecht en de verbetering van de consumentenbescherming binnen de EU. Dat is op zich een doel, maar de bevordering van het intracommunautaire economisch verkeer is ook zeker een tweede belangrijke beweegreden. Zie op dit punt ook de regeling voor Timesharing en vakantieproducten, die in 2011 is ingevoerd (zie de pagina Timesharing). Op één of andere manier was die niet in het menu terecht gekomen, maar hij stond wel al sinds 2018 op de website.

MdV, 4 maart 2021