Inleiding conservatoir beslag tot afgifte en levering

Voor conservatoir beslag tot afgifte en/of levering geeft de wet een bijzondere regeling in Afd. 7, Titel 4, Boek III Rv.. De afdeling omvat effectief 8 bepalingen (art. 730 Rv. tot en met art. 737 Rv.). Een hele reeks van de 43 bepalingen in deze afdeling is vervallen in 1992.

Over het conservatoir beslag tot afgifte heeft mr. dr. M.M.L. (Marc) Harreman in 2007 een proefschrift geschreven. Mr. dr. Harreman is thans docent aan de Hogeschool van Amsterdam.

Net als bij alle andere conservatoire beslagen moet deze regeling steeds ook worden bezien tegen de achtergrond van de algemene bepalingen inzake conservatoir beslag. Zie de pagina Algemene bepalingen conservatoir beslag.

Wanneer is beslag tot afgifte van een zaak en/of levering van een goed mogelijk?

Eenieder, die recht heeft op afgifte van een roerende zaak of levering van een goed of die zo’n recht door een rechterlijke uitspraak tot vernietiging of ontbinding kan verkrijgen, kan deze zaak of dit goed ter bewaring van dit recht in beslag nemen (art. 730 Rv.).

Conservatoir beslag afgifte soortzaken en oogst

Wanneer het soortzaken – oftewel generieke zaken, zoals bvb. aardappelen – betreft, dan kan de deurwaarder een keuze maken uit de door hem bij de beslagene aangetroffen soortzaken, tenzij de beslagene een – redelijke – andere keuze maakt (art. 731 Rv.).

Conservatoir beslag op nog te oogsten zaken

Wanneer het beslag wordt gelegd op nog te oogsten zaken, dan kan de deurwaarder beslag leggen op de onroerende zaak waar de in beslag te nemen zaken zich (in) bevinden op de wijze van art. 494 Rv.. Dit beslag wordt blijkens die bepaling gelegd volgens de regels van het conservatoir beslag op een onroerende zaak (art. 732 Rv.). Zie ook de pagina Executoriaal beslag roerende zaken en de pagina Executoriaal beslag onroerende zaken.

Het beslag rust dan uiteraard uitsluitend op de te velde staande producten. Na de oogst komt het beslag op de geoogste producten te liggen. De bevoegdheid om een bewaarder voor al geoogste vruchten aan te wijzen krachtens art. 451 Rv. komt in dat geval te liggen bij de Voorzieningenrechter. De beslaglegger moet daar wel expliciet om vragen.

Conservatoir beslag tot afgifte bij verdeling gemeenschap

Degene die verdeling van een gemeenschap kan vorderen, kan de daartoe behorende goederen in beslag nemen, voor zover zij in het bijzonder in aanmerking komen om aan hem of aan de deelgenoot voor wiens aandeel hij optreedt, te worden toegedeeld (art. 733 lid 1 Rv.). Naast de deelgenoot zelf kan in bepaalde gevallen diens recht ook worden uitgeoefend door een derde, zoals de curator in een faillissement. Zie ook de pagina Verdeling van een gemeenschap.

Het beslag op die zaken vervalt, wanneer deze worden toegedeeld aan een andere deelgenoot (art. 733 lid 2 Rv.).

Overeenkomstige toepassing conservatoir verhaalsbeslag

Op een beslag als bedoeld in deze afdeling zijn de voorschriften betreffende conservatoir beslag tot verhaal van geldvorderingen van overeenkomstige toepassing, behoudens voor zover dit zou leiden tot toepasselijkheid van art. 447 Rv. (niet voor beslag vatbare zaken), art. 448 Rv. (uitzondering beslag op gezelschapsdier) en art. 505 lid 3 Rv. (vervreemding voor inschrijving beslag op roerende zaak) (art. 734 lid 1 Rv.). De wet noemt hier ook art. 541 Rv., maar dat artikel is al vervallen in 1992…

Indien art. 444b Rv. (veroordeling derde wegens niet doen van juiste verklaring) van overeenkomstige toepassing is, treedt de waarde van het in beslag te nemen goed in de plaats van het bedrag van de vordering waarvoor beslag is gelegd (art. 734 lid 2 Rv.).

Zie voor de bepalingen art. 447 Rv., art. 448 Rv. en art. 444b Rv. ook de pagina Executoriaal beslag op roerende zaken.

Art. 474b Rv. (executoriaal beslag op rechten aan toonder of order) is slechts van overeenkomstige toepassing ingeval uit hoofde van het recht waarvoor het beslag is gelegd, tevens recht op de in dat artikel bedoelde baten bestaat (art. 734 lid 3 Rv.).

Vrees voor verduistering geen vereiste bij conservatoir beslag tot afgifte

In het verzoekschrift als bedoeld in art. 700 lid 2 Rv. wordt het in beslag te nemen goed omschreven. Vrees voor verduistering behoeft niet te worden gesteld (art. 734 lid 4 Rv.).

Duur van het conservatoir beslag tot afgifte

Een conservatoir beslag tot afgifte, gelegd ter verkrijging van levering van een goed, blijft van kracht totdat hetzij de levering heeft plaatsgevonden, hetzij zes maanden zijn verstreken, nadat in de hoofdzaak een beslissing is verkregen die een executoriale titel oplevert en die in kracht van gewijsde is gegaan (art. 735 lid 1 Rv.).

Een beslag als bedoeld in de voorgaande artikelen van deze afdeling op een roerende zaak die geen registergoed is, gaat krachtens art. 704 lid 1 Rv. over in een executoriaal beslag als bedoeld in art. 492 Rv., wanneer de door de beslaglegger verkregen executoriale titel tot afgifte strekt (art. 735 lid 2 Rv.).

Samenloop conservatoir beslag tot afgifte met een ander beslag

Bij samenloop van een beslag als bedoeld in de onderhavige afdeling met een ander beslag, al of niet van dezelfde aard, kan de meest gerede partij zich tot de rechter wenden, al naar de aard van het andere beslag overeenkomstig art. 438 Rv. (executiegeschil) of overeenkomstig art. 705 Rv. (art. 736 lid 1 Rv.). Zie voor het executiegeschil ook de pagina Algemene regels tenuitvoerlegging. Voor de procedure van art. 705 Rv. de pagina Algemene bepalingen conservatoir beslag.

Wordt op een goed zowel beslag gelegd als bedoeld in de voorgaande artikelen van de onderhavige afdeling als tot verhaal van een geldvordering, dan geldt eerstgenoemd beslag zo nodig tevens als een conservatoir beslag, gelegd tot verhaal van de vordering tot vervangende schadevergoeding wegens uitblijven van afgifte of levering (art. 736 lid 2 Rv.).

Een beslag tot verhaal van een vordering tot vervangende schadevergoeding wegens het uitblijven van afgifte of levering kan niet tegen de legger van een beslag tot verkrijging van afgifte of levering van dezelfde zaak of hetzelfde goed worden ingeroepen, indien deze andere goederen van de beslagene aanwijst die voor de vordering voldoende verhaal bieden (art. 736 lid 3 Rv.).

Conservatoir beslag tot afgifte bij actio Pauliana

Een beslag als bedoeld in deze afdeling kan mede worden gelegd door een schuldeiser die door een rechterlijke uitspraak tot vernietiging op grond van  art. 3:45 B.W. de bevoegdheid kan verkrijgen zich op het goed te verhalen (art. 737 lid 1 Rv.). Zie voor de Pauliana de pagina Rechtshandelingen.

Als de vernietiging is uitgesproken, dan gaat het beslag over in een conservatoir beslag op het goed tot verhaal van zijn vordering of, als te dier zake is voldaan aan de eisen van art. 704 lid 1 Rv. (overgang beslag van conservatoir naar executoriaal na betekening), in een overeenkomstig executoriaal beslag (art. 737 lid 2 Rv.).

Auteur & Last edit

[MdV, 22-03-2021; laatste bewerking 4-08-2023]