Enkelvoudige en meervoudige kamers (Afd. 2, Titel 1, Boek 1 Rv.)
Inleiding enkelvoudige en meervoudige kamers
In Afd. 2, Titel 1 van Boek 1 Rv. wordt geregeld, of een gerecht (dat over een bepaalde zaak beslist) is samengesteld uit één of meerdere rechters. De afdeling bevat 4 bepalingen (art. 15 Rv. tot en met art. 18 Rv.).
De links op deze pagina zijn al aangepast naar de eengemaakte versie van Rv..
Kantonrechter
Het Kantongerecht maakt sinds 2002 onderdeel uit van de rechtbank. Het is een bepaalde “Sector” (afdeling) bij elk van de rechtbanken. Deze Kantonrechter is in beginsel een alleenzittende rechter. Zie over de Kantonrechter nader de pagina Kantonzaken.
Historie Kantongerecht
Vóór het in elkaar schuiven was de Kantonrechter een aparte laag onder de rechtbanken. Afhankelijk van de soort zaak was de 1e instantie destijds hetzij de Kantonrechter, hetzij de rechtbank. De rechtbank was toen de instantie voor hoger beroep tegen een vonnis van de Kantonrechter. Nu de Kantonrechter deel uitmaakt van de rechtbanken is het hoger beroep in alle zaken aan de Gerechtshoven. Om de rechter in eenvoudige zaken dichter bij de rechter te brengen, waren er 64 Kantongerechten door den lande. Vanwege kostenbesparingen zijn veel Kantongerechten opgeheven. Nu is er weer een trend om de rechter dichter bij de burger te brengen met experimenten als ‘de buurtrechter’.
Rechtbank
In het algemeen geldt, dat zaken bij de rechtbank (naast de Sector kanton) ook door een enkelvoudige kamer worden behandeld (art. 15 lid 1 Rv.). De enkelvoudige kamer kan echter besluiten de zaak te verwijzen naar een meervoudige kamer, bestaande uit drie leden (art. 15 lid 2 Rv.). Een procespartij kan dat ook verzoeken.
Verwijzing kan geschieden in elke stand van de procedure. De behandeling van een verwezen zaak wordt voortgezet in de stand waarin zij zich bevindt. Verwijzing kan geschieden in elke stand van de procedure. De behandeling van een verwezen zaak wordt voortgezet in de stand waarin zij zich bevindt (art. 15 lid 3 Rv.).
De meervoudige kamer kan ook weer terugverwijzen naar een enkelvoudige kamer, bvb. als de verdere afhandeling (wel weer) eenvoudig is (bvb. na een tussenvonnis) (lid 5). Ook kan de meervoudige kamer de zaak delegeren aan een rechter-commissaris (art. 15 lid 4 Rv.). Zie over meervoudige en enkelvoudige kamers de pagina Enkelvoudige en meervoudige kamers.
De dagvaardingsprocedure in 1e instantie wordt behandeld in Titel 2 van Boek 1 Rv., zie de pagina Dagvaardingsprocedures. De verzoekschriftprocedure (in civiele zaken) in 1e instantie wordt behandeld in Titel 3 Boek 1 Rv., zie de pagina Verzoekschriftprocedure.
Wijziging van meervoudig naar enkelvoudig en vice versa
Wanneer een zaak – bij rechtbank of Hof – wordt behandeld door een meervoudige kamer, en de mondelinge behandeling wordt gehouden voor een enkelvoudige kamer of een rechter-commissaris, dan dient ervoor gewaakt te worden dat de mondelinge behandeling niet mag dienen om partijen hun stellingen te laten toelichten.
Wanneer de meervoudige kamer dan zou beslissen, hebben niet alle rechters de mondelinge behandeling bijgewoond en zal dit leiden tot vernietiging van de uitspraak wegens strijd met fundamentele procesregels. Dit tenzij aan partijen de gelegenheid is geboden hier bezwaar tegen te maken en zij hebben berust in behandeling voor de enkelvoudige kamer terwijl de meervoudige kamer beslist.
Voor mondelinge behandelingen met een ander doel – zoals de instructie van de zaak – levert dit geen problemen op. Zie de jurisprudentie besproken op de pagina Verloop van de procedure (dagvaardingszaken).
Gerechtshof
Bij het Hof is het uitgangspunt juist een meervoudige kamer (art. 16 lid 1 Rv.). Het systeem van verwijzen en terugverwijzen zoals bij de rechtbank geldt, en het delegeren aan een rechter-commissaris, is hetzelfde als bij de rechtbank. Overigens heten de rechters in het Hof altijd “raadsheren”, ook als dit vrouwen zijn.
Zie voor de procedure in hoger beroep ook Titel 7 van Boek 1 Rv., behandeld op de pagina Rechtspleging in hoger beroep.
Hoge Raad
Bij de Hoge Raad (art. 17 Rv.) wordt de bezetting geëscaleerd naar 5 raadsheren. Die kunnen besluiten dat 3 ook wel genoeg is, en er kan ook een rechter-commissaris worden aangewezen aan wie de zaak wordt gedelegeerd. Zie voor de procedure in cassatie ook Titel 11 van Boek 1 Rv., behandeld op de pagina Cassatie.
Verwijzing naar een andere Kamer
Een Kamer kan een zaak verwijzen naar een andere Kamer van dezelfde instantie, als men dit nodig vindt (art. 18 lid 1 Rv.).
Uitspraak
De uitspraak kan – ook wanneer de zaak is behandeld door een meervoudige kamer – door een enkelvoudige kamer (oftewel een rechter in zijn/haar eentje) worden uitgesproken (art. 18 lid 2 Rv.).
Auteur & Last edit
[MdV, 17-03-2018; bijgewerkt 3-05-2023]
Enkelvoudige en meervoudige kamers (Afd. 2, Titel 1, Boek 1 Rv.)
Enkelvoudige en meervoudige kamers (Afd. 2, Titel 1, Boek 1 Rv.)
Inleiding enkelvoudige en meervoudige kamers
In Afd. 2, Titel 1 van Boek 1 Rv. wordt geregeld, of een gerecht (dat over een bepaalde zaak beslist) is samengesteld uit één of meerdere rechters. De afdeling bevat 4 bepalingen (art. 15 Rv. tot en met art. 18 Rv.).
De links op deze pagina zijn al aangepast naar de eengemaakte versie van Rv..
Kantonrechter
Het Kantongerecht maakt sinds 2002 onderdeel uit van de rechtbank. Het is een bepaalde “Sector” (afdeling) bij elk van de rechtbanken. Deze Kantonrechter is in beginsel een alleenzittende rechter. Zie over de Kantonrechter nader de pagina Kantonzaken.
Historie Kantongerecht
Vóór het in elkaar schuiven was de Kantonrechter een aparte laag onder de rechtbanken. Afhankelijk van de soort zaak was de 1e instantie destijds hetzij de Kantonrechter, hetzij de rechtbank. De rechtbank was toen de instantie voor hoger beroep tegen een vonnis van de Kantonrechter. Nu de Kantonrechter deel uitmaakt van de rechtbanken is het hoger beroep in alle zaken aan de Gerechtshoven. Om de rechter in eenvoudige zaken dichter bij de rechter te brengen, waren er 64 Kantongerechten door den lande. Vanwege kostenbesparingen zijn veel Kantongerechten opgeheven. Nu is er weer een trend om de rechter dichter bij de burger te brengen met experimenten als ‘de buurtrechter’.
Rechtbank
In het algemeen geldt, dat zaken bij de rechtbank (naast de Sector kanton) ook door een enkelvoudige kamer worden behandeld (art. 15 lid 1 Rv.). De enkelvoudige kamer kan echter besluiten de zaak te verwijzen naar een meervoudige kamer, bestaande uit drie leden (art. 15 lid 2 Rv.). Een procespartij kan dat ook verzoeken.
Verwijzing kan geschieden in elke stand van de procedure. De behandeling van een verwezen zaak wordt voortgezet in de stand waarin zij zich bevindt. Verwijzing kan geschieden in elke stand van de procedure. De behandeling van een verwezen zaak wordt voortgezet in de stand waarin zij zich bevindt (art. 15 lid 3 Rv.).
De meervoudige kamer kan ook weer terugverwijzen naar een enkelvoudige kamer, bvb. als de verdere afhandeling (wel weer) eenvoudig is (bvb. na een tussenvonnis) (lid 5). Ook kan de meervoudige kamer de zaak delegeren aan een rechter-commissaris (art. 15 lid 4 Rv.). Zie over meervoudige en enkelvoudige kamers de pagina Enkelvoudige en meervoudige kamers.
De dagvaardingsprocedure in 1e instantie wordt behandeld in Titel 2 van Boek 1 Rv., zie de pagina Dagvaardingsprocedures. De verzoekschriftprocedure (in civiele zaken) in 1e instantie wordt behandeld in Titel 3 Boek 1 Rv., zie de pagina Verzoekschriftprocedure.
Wijziging van meervoudig naar enkelvoudig en vice versa
Wanneer een zaak – bij rechtbank of Hof – wordt behandeld door een meervoudige kamer, en de mondelinge behandeling wordt gehouden voor een enkelvoudige kamer of een rechter-commissaris, dan dient ervoor gewaakt te worden dat de mondelinge behandeling niet mag dienen om partijen hun stellingen te laten toelichten.
Wanneer de meervoudige kamer dan zou beslissen, hebben niet alle rechters de mondelinge behandeling bijgewoond en zal dit leiden tot vernietiging van de uitspraak wegens strijd met fundamentele procesregels. Dit tenzij aan partijen de gelegenheid is geboden hier bezwaar tegen te maken en zij hebben berust in behandeling voor de enkelvoudige kamer terwijl de meervoudige kamer beslist.
Voor mondelinge behandelingen met een ander doel – zoals de instructie van de zaak – levert dit geen problemen op. Zie de jurisprudentie besproken op de pagina Verloop van de procedure (dagvaardingszaken).
Gerechtshof
Bij het Hof is het uitgangspunt juist een meervoudige kamer (art. 16 lid 1 Rv.). Het systeem van verwijzen en terugverwijzen zoals bij de rechtbank geldt, en het delegeren aan een rechter-commissaris, is hetzelfde als bij de rechtbank. Overigens heten de rechters in het Hof altijd “raadsheren”, ook als dit vrouwen zijn.
Zie voor de procedure in hoger beroep ook Titel 7 van Boek 1 Rv., behandeld op de pagina Rechtspleging in hoger beroep.
Hoge Raad
Bij de Hoge Raad (art. 17 Rv.) wordt de bezetting geëscaleerd naar 5 raadsheren. Die kunnen besluiten dat 3 ook wel genoeg is, en er kan ook een rechter-commissaris worden aangewezen aan wie de zaak wordt gedelegeerd. Zie voor de procedure in cassatie ook Titel 11 van Boek 1 Rv., behandeld op de pagina Cassatie.
Verwijzing naar een andere Kamer
Een Kamer kan een zaak verwijzen naar een andere Kamer van dezelfde instantie, als men dit nodig vindt (art. 18 lid 1 Rv.).
Uitspraak
De uitspraak kan – ook wanneer de zaak is behandeld door een meervoudige kamer – door een enkelvoudige kamer (oftewel een rechter in zijn/haar eentje) worden uitgesproken (art. 18 lid 2 Rv.).
Auteur & Last edit
[MdV, 17-03-2018; bijgewerkt 3-05-2023]
Enkelvoudige en meervoudige kamers (Afd. 2, Titel 1, Boek 1 Rv.)
Zoeken binnen de kennisbank
Lawyrup, jouw gratis kennisbank over burgerlijk (proces)recht!