Rechtspleging in hoger beroep (Afd. 3, Titel 7, Boek 1 Rv.)

Inleiding procesgang hoger beroep

De procedure in hoger beroep is geregeld in Titel 7 Boek 1 Rechtsvordering (art. 332 t/m 362 Rv.). In Afd. 3 is de procesgang geregeld. Belangrijk is dat er sprake is van gelaagdheid van de wettelijke regels: de regels voor het voeren van de procedure in eerste instantie gelden onverkort ook in hoger beroep, voor zover de procedure in hoger beroep geen bijzondere, afwijkende regels kent.

NB de links naar de wettekst op deze pagina verwijzen naar de wettekst voor niet-digitaal procederen.

Wijze van procederen in hoger beroep

Het beroep in dagvaardingszaken wordt ingesteld  door middel van een dagvaarding (art. 343 Rv.). Het verschil met de 1e instantie is, dat de grieven (de gronden van het beroep) niet meteen in de dagvaarding behoeven te worden vermeld. In de praktijk wordt daarom dikwijls hoger beroep ingesteld om de termijn te sauveren, om later de gronden te kunnen onderbouwen of om te kijken of er nog kan worden onderhandeld en de dagvaarding (als die op langere termijn is gesteld) nog kan worden ingetrokken voor de dienende dag. Zie voor de wijze van procederen ook het Landelijk procesreglement dagvaardingszaken gerechtshoven.

De gedaagde in hoger beroep (die wordt “geïntimeerde” genoemd, en de partij die het hoger beroep ingesteld heeft “appellant”) krijgt de gelegenheid te antwoorden. de processtukken heten “memorie”. De appellant dient dus (tenzij de grieven wel in de dagvaarding vervat worden – zie “spoedappel”) een “memorie van grieven” in, waarop de geïntimeerde kan antwoorden met een “memorie van antwoord” (art. 347 lid 1 Rv.). Daarna is het aan het Hof om te beslissen (arrest te wijzen).

Op de website van rechtspraak.nl is een aantal landelijke procesreglementen inzake appelprocedures te vinden. Het procesreglement voor dagvaardingszaken is gewijzigd per 1-1-2018. Er is ook een afzonderlijk procesreglement voor verzoekschriftprocedures.

Een bepaling in een procesreglement kan onverbindend zijn als deze in strijd is met de wet of het systeem van de wet: zie HR 17-04-2015 levering aandelen CLI Dry Cleaning).

Verbetering en aanvulling gronden en feiten 1e instantie

Belangrijk is dat in hoger beroep nieuwe weren kunnen worden aangevoerd, en eerdere stellingen in 1e instantie kunnen worden verbeterd (art. 349 Rv.). Dat is mede de bedoeling van de mogelijkheid hoger beroep in te stellen. Als de eisende partij in eerste instantie (in conventie of in reconventie) diens eis wil wijzigen, zal deze wel rekening moeten houden met art. 130 lid 3 Rv. inzake de wijziging van eis. Omdat bij hoger beroep de eis in de dagvaarding moet worden opgenomen, kan de eis niet pas later worden gewijzigd, als de verwerende partij niet is verschenen. Dit nu de regels van de 1e instantie ook hier gelden (zie hierna), dus ook die inzake vermeerdering van eis.

Vgl. in dit verband het arrest van Hof Den Bosch 28 juni 2016 (Ver. van Eigenaren Buitenplaats Hof van Zeeland/X), waar de appellante was vergeten het beroep tegen het eindvonnis op de juiste wijze te betekenen en probeerde dit in de memorie van grieven mee te nemen.

Hoger beroep schorst de executie behoudens vonnis uvbv

Hoger beroep schorst de tenuitvoerlegging, behalve als het vonnis uitvoerbaar bij voorraad verklaard is (wat vaak het geval is) (art. 350 Rv.). Het Hof kan de uitvoerbaarheid bij voorraad wel op verzoek van een partij schorsen (art. 351 Rv.).

Procesregels 1e instantie gelden ook in hoger beroep

Behoudens voor zover de wet anders bepaalt zijn de regels voor de procesvoering in 1e instantie ook in hoger beroep van toepassing (art. 353 Rv.). Wel is in hoger beroep procesvertegenwoordiging door een advocaat verplicht.